Trabzon’a özgü “zerdava” ve “Tonya finosu” ırkı köpeklerin, planlı gen haritası çalışması sonucu tescillenmesi hedefleniyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümünce “Karadeniz Bölgesine Ait Köpeklerin Irk Namına Tanımlanması Üzere Yapı Bilimsel ve Genetik Karakterizasyonunun Yapılması” projesi yürütülüyor.
Proje kapsamında “zerdava” ve “Tonya finosu” ırklarının tescili ve vasıta altına alınması için jen haritası araştırılıyor.
Trabzon Zerdava Köpeği Derneği ve Tonya Finosu Koruma ve Yetiştirme Derneği katkılarıyla düzenlenen çalışmalarda, köpeklerden alınan kan ve DNA örneklerinden zerdava ve Tonya finosunun safkan kapik ırkı oldukları ve zoolojik özellikleri, coğrafi çözülüm ve davranış gibi özellikleri belirlenerek tescillenecek.
Projeyi yürüten ekipte vadi kayran Zootekni Bölümü öğretim yardımcısı Elif Cilavdaroğlu, Trabzon’a gelerek Beşikdüzü ilçesinde faaliyet gösteren derneğin envanterindeki köpeklerle kırsaldaki köylerde mevcut köpekleri inceledi, kan örneği aldı.
Cilavdaroğlu, AA muhabirine, yerel ırkları müzaheret etmek ve onları aynı derece adına vermek amacıyla projeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çetin Ünal’ın üstelik evcil ırkların tescillenmesine çok önem verdiğini tamlayan Cilavdaroğlu, “Derneklerin birlikte destekleriyle verilerimizi aldık. Çalışmalarımızın içeriğinde Tonya finosu ve zerdavanın, ayrımsız ırk kendisine tescillenmesine müteveccih jen haritalaması yazmak için yola çıktık ve aynı zamanda yapı bilimsel özelliklerini üstelik alıyoruz. Bu hayvanlarımızın verileri sonucunda dahi bu ırklarımızın tescillenmesi, tıpkı soy namına akseptans edilmesi niyetindeyiz. İnşallah çalışmamız kalburüstü peki.” ifadelerini kullandı.
Beşikdüzü’nde 28 Tonya finosundan içki örneği aldıklarını tabir eden Cilavdaroğlu, daha evvel Samsun’dahi ve Trabzon’üstelik zerdava ırkından örnekler aldıklarını kaydetti.
Tonya Finosu Esirgeme ve Yetiştirme Derneği Başkanı Muazzez Görgülü bile derneklerinin 2017’da Tonya finosunu yüklenmek ve gelecek kuşaklara aktarma etmek için kurulduğunu anlattı.
Tonya finosu ırkının nesli tükenme tehlikesi altında olduğunu dile getiren Entelektüel, “Yaptığımız düzentileme doğrultusunda şu zaman kopya herhangi bir güzeşte devir artıyor. Irk kendisine kazandırmak için emek yaptık.” diye niteleyerek konuştu.
Münevver, Tonya finosunun kürkü beyaz, etraflı tüylü ve ahşa kafesinin yeleli, kuyruğunun yuvarlak, kulaklarının tezyifkâr ve yalçın, burnunun siyah olduğunu belirterek, “Irkımızın nesli tükenme tehlikesi altındaydı. Domestik ve milli ırkımızı vermek için himmet yapıyoruz.” dedi.
Bursa Gemlik Askeri Baytar Okulu ve Eğitim Bilimi Merkezi Komutanlığı bünyesindeki Köpek Istihsal ve Yetişek Takım Komutanlığında yetiştirilen zerdava cinsi kapik, mayın, bomba, uyuşturucu husus arama ve faal istirdat operasyonları amacıyla eğitilen ilk evcil soy olmuştu.
