CHP Sözcüsü Üstün Öztrak, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre degaje tanımlı avarelik oranının orak ayı ayında yüzde 20,4’ten yüzde 22,4’e yükseldiğini belirterek, “Nereden bakarsak bakalım, Türkiye’de haddinden fazla hazin bir avarelik sorunu ile alın karşıyayız. Üste ‘açık tanımlı aylaklık’ dediğimiz gerçeklik işsizlik rakamı de esbak açıkladı. Orada, aylak sayısının 700 binden elan fazla arttığını görüyoruz” dedi. Öztrak, devletin repo ödemelerine ilgilendiren ise “Bütçede olan bitenler, hükümetin tercihlerini gösterir. Böyle baktığımızda, bir kere, karı-orak ayı döneminde faiz giderlerinin 151 milyar TL’ye çıktığını görüyoruz. Yeryüzü nazik masraf kalemi, kırat korumalı mevduat; akim maliyeti olacaktı, şu anda bütçedeki maliyeti 61 milyar TL… Çiftçilere verdiğimiz mülk elden 23 bilyon TL. Esnafa verdiğimiz mülk birlikte ilan ağırlık 6 milyar TL’yi geçiyor” diye konuştu.
CHP Umumi Başbuğ Yardımcısı ve Tekirdağ Saylav Faik Öztrak’ın başkanlığındaki Tutum Masası, zaman Kocaeli’hangi geldi. Tutum Masası heyeti, Kocaeli’nde ilk kendisine gelişim insanları ile buluştu.
Faik Öztrak, toplantıda hareket insanlarına Türkiye’deki iktisadi mesail üzerine sokum yaptı ve CHP’nin dört ayaklı Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi’nin esas başlıklarını anlattı. Öztrak, Altılı Masa’nın ekonomide yaşanan sorunlar üstüne uzlaştığı tayin ve çözüm önerilerini birlikte aktardı. Öztrak’ın konuşmasından öne çıkan başlıklar şöyle:
“BÖLGEYE BARIŞ, ANCAK AZERBAYCAN’IN YER BÜTÜNLÜĞÜNE SAYGI GÖSTEREREK GELİR: Güzeşte, Azerbaycan- Ermenistan sınırında meydana mevrut çatışmalarda martir olan Azerbaycan askerlerine Allah’tan yağmur, yakınlarına dost ve kardeş Azerbaycan halkına sabırlar diliyorum. Bölgeye sulh, ancak Azerbaycan’ın toprak bütünlüğüne utanmak göstererek dirimlik.
KOCAELİ SEÇME AHIT ’41 POSTA MAŞALLAH’I BANKO TÜRE EDİYOR: Kocaeli’ndeyiz. Kocaeli, bizim müzakere etmekte olduğumuz maalesef 41’inci değil, 42’nci yer ama Kocaeli herhangi bir ahit ’41 posta maşallah’ı kesinlikle türe ediyor. Türkiye’nin yüz akı olan şehirlerimizden tıpkısı tanesi. Plakası birlikte 41.
SİZDEN ALDIĞIMIZ BİLGİLERLE DAHA DA ZENGİNLEŞTİRDİK: 42 ili müzakere ettik. Genel Başbuğ’ımız ‘Bu masayı kurun’ dedikten sonradan de 61 bin kilometre kez yapmışız. Bütün bu ziyaretlerimiz sırasında ülkemizin yaşadığı buhranı henüz yakından izlem, bu bunluk zarfında faaliyet gösteremeye, yaşamlarını sürdürmeye etkin siz iş insanlarının ağızdan üstelik hangi olup ne bittiğini yakından dinleme imkanını bulduk. Bu çerçevede birlikte bizim ekonomi ile ait geliştirmekte olduğumuz programı sizden aldığımız bilgilerle elan üstelik zenginleştirme fırsatını yakaladık.
TEK ÂDEM VE BUNUN DEVLETTE NEDEN OLDUĞU KRİZ: Türkiye, aynı anda iki krizi birlikte yaşıyor. Bunlardan benzeri tanesi, tıkanan büyüme modeli ve bunun neden olduğu tutum kriz; ötekisi de ülkede kurulan ucube Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yani, biricik kayirici ve bunun devlette illet olduğu akse.
SICAK PARAYA MÜSTENIT BÜYÜME MODELİ TÖKEZLEMEYE BAŞLADI: Tahaccüm modeli, dünyada sermayenin elan ihtiyatkâr arkaç gelmesi ile gelişigüzel, ESIR Eşkâl Bankası’nın 2013 yılında ‘Ben çıktı eskisi gibi mülk basmayacağım’ demesi ile birlikte Türkiye’nin izlemekte olduğu hamam paraya raci nema modeli de tökezlemeye başladı. Yeniden bir tane âdem rejiminin gelmesi ile alay malay birlikte ülkede duraç falan kalmadı, krallar ortaya imdi. Kurumsal kapasitemiz aşındı. Türkiye’nin, dışarıda, ‘güvenilmez ortak’ olduğu algısı güçlenmeye başladı. Küresel fırsatları kaçırma riskimiz arttı.
EMEKÇİLERİN BU DÖNEMDE KAYBI 67 MİLYAR DOLAR: Büyümenin kalitesinde çok bunaltıcı aksaklık var. Birincisi; bu büyümeden ücretlilerin aldığı behre, 2016’dan itibaren düşmeye başlıyor, 2018’den itibaren da çakılıyor. Ücretlilerin büyümeden aldıkları nasip, yüzde 31’lerden, 10 benek ansızın düşüp yüzdelik 21’lere kadar geriliyor. 2 yılda bütün 10 benek kayıp. İki buçuk almanak dönemi aldım. Ondan evvel iki buçuk, üç yıllık dönemde elde ettikleri payı korumuş olsalardı ne alacaklardı, baktım. Emekçilerin bu dönemde kaybı 67 bilyon dolar.
BÜYÜME İLE BİRLİKTE PAHALILIK AZDI: Bilcümle acun, büyümenin sürdürebilir, nitelikli olması için büyümenin etraflı olmasından küçümseme ediyor. Bizdeki nema, maatteessüf eksiksiz olmaktan haddinden fazla uzak. Bir bambaşka yüce ülkü; tahaccüm ile gelişigüzel pahalilik azdı. Zaman para şişkinliği, yüzdelik 80. Bu, aynı zamanda enflasyonu de azdıran benzeri tahaccüm oldu. Ayrımsız başka sorumluluk; bu nema, ayrımsız zamanda aut dengeyi bile bozuyor.
‘BÜYÜYORUZ’ MESELESİ ARTIK SÜRDÜREBİLİR OLMAKTAN ÇIKTI: Bu büyümeyi tanımlarsak bu büyüme, aynıyla zücaciye dükkanına giren fincancı katırı kadar. Kırıp döküyor. Böylelikle ne oluyor? Böylecene zaman olduğumuz yere geliyoruz. Evvel açıklandı; sanayi üretimi, benzeri eski ayak tabanı göre yüzdelik 6 gerilemiş. Aynı geçmiş yıla da baktığımızda, burada üstelik nema hızının aheste şekilde düştüğünü görüyoruz. Ama yetmez; sanayi ile geleceğe dönük verilere baktığımız zaman, endekslere baktığımız zaman, zaten temmuz, ağustos aylarının donuk aylar olduğu ortaya çıkıyor. Etmek ki bu ‘yüksek oranda büyüyoruz’ meselesi imdi sürdürebilir olmaktan birlikte imdi.
MİLLETLERİN ZENGİNLEŞMESİ, KRAL DEĞİL KAIDE OLMASINA BAĞLI: Şirketler, krediye ulaşamıyor. Ulaşabilenin dahi krediye ihtiyacı yok. Ona birlikte ‘Kredi kullan’ diyorlar, o birlikte diyor ki ‘bu büyüklüğünde engelleme edersen ego elbet güven kullanayım?’ Hakeza benzeri acayip yapı ile yüz yüze kaldık. Milletlerin zenginleşmesi, kral değil duraç olmasına bağlı.
BU SİSTEMİN GELMESİ İLE BİRLİKTE KURUMSAL ALTYAPI AĞIZ AĞIZA ÇÖKTÜ: Zaman biz, her platformda diyoruz ki ‘Türkiye’nin sunu büyük sıkıntısı zaman ülkedeki sistemdir’. Bu hep, önümüzü tıkamış, cebimizi boşaltmıştır. Bu yegâne şahsiyet Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ülkemize, milletimize yaramamıştır. Bundan kurtulmamız halinde Türkiye, bir anda kalkınma imkanını yukarı akıllıcasına, gelirini üst akilane incizap imkanını bulacaktır. Bu sistemin gelmesi ile alay malay kurumsal enfrastrüktür ağiz ağiza çöktü. Bunun sonucunda dahi iktisat haddinden fazla vahim sıkıntılara girdi.
BORÇLARI DÜŞTÜĞÜNÜZ ZAMAN KASADA HANGI KALDI, ONA BAKIYORUZ: Eşkal Bankası döviz kasası boşaltıldı. 2018 Temmuz ayından itibaren Merkez Bankası kasasının boşaldığını görüyoruz. Namus Borcu alıyorlar dost ülkelerden, kasayı boşsa dolduruyorlar, onunla birlikte dış alım yapıyorlar, bunu dahi itiraf ediyorlar. ‘Kasa boşaldı’ derken tığ, bu borçları düştüğünüz ahit kasada ne kaldı, ona bakıyoruz. Tamlık 128 milyar dolar, geçtiğimiz yılın sonuna büyüklüğünde Merkez Bankası’nın kasasından buharlaşmış.
PARAMIZI PUL ETTİLER VE ENFLASYONU AZDIRDILAR: Dövizle ait temas şeye engelleme etti. Piyasanın özlük işleyişi ayrımlı tıpkı noktayı gösterirken fehamet müdahalesi ile ‘bu şekilde yapacaksınız’ talimatları verilmeye başlandı. Hatta Eşkal Bankası’nın, Hazine’nin komutan yardımcıları, aksiyon insanlarını aradılar, ‘Şu kadar döviziniz var, bozdurun, şuraya geçin’, ‘Size şu büyüklüğünde itimat vereceğiz ama o kredileri zahir kullandığınız üstüne bize fatura getireceksiniz’ üzere son merhale müdahaleci bir yaklaşımla ‘milletin elindeki dövizleri toplayıp çarkıt oyuna devam edebilir miyiz’ dediler. O çerçevede birlikte ‘Faiz amil, şişkinlik netice’ diyerek ülkemizde paramızı bul ettiler ve enflasyonu azdırdılar.
SAPMA MECMU HEDEFLERDE İKİ KATINDAN ELAN ÇOK: Vuzuhsuzluk arttı. Sahih barışma hamaset endeksi alelacele düşüyor. Özge taraftan kur ile ilgilendiren beklentilerde birlikte çok gösterişli aynı müphemlik var. Bu hükümete duyulan güvensizlik, ayrıksı şeylerden bile kaynaklanıyor. Hatırlayın, bu hükümet, 2011 yılında kendi seçme beyannamesine şu hedefleri yazmıştı; ‘2023’te milli dirimlik 2 trilyon dolar olacak. adam başına dirimlik 25 bin dolar olacak. İhracat 500 bilyon dolar olacak. İşsizlik yüzde 5’e düşecek’. Sonraları yetmedi, götürdü bunu plana birlikte yazdı. Yani devletin resmi rakamları haline dahi geldi. Zaman, 2023’e ayrımsız yıl kaldı. Bu hedeflerin neresindeyiz diye baktığınız ahit, OVP diyor ki ‘867 milyar dolara olacak’. 2 trilyon dolar nerede, 867 milyar dolar nerede? Yarısı de değil. ‘kişi başına sağlık 10 bin dolar olacak.’ 25 bin dolar nerede, 10 bin dolar nerede? ‘İhracat 500 bilyon dolar olacak’ demişlerdi, hoppadak 265 bilyon dolar olacak. Tek ithalattan konuşmuyorlar, ihracat ile ilişkin hep sükse hikayeleri dinliyorsunuz. Amma vaat edilene göre olduğumuz yere baktığımızda çokça ciddi bire bir akamet var. İşsizlik, ‘Yüzde 5’e düşüreceğiz’ demişlerdi, yüzde 10. İki gâvur. Sapma, tüm hedeflerde iki katından henüz fazla. Bu, üstenme ettiğini adına getiremeyen aynı dalavere ile yüz yüze olduğumuzu gösteriyor. Bu birlikte haddinden fazla ağır sıklet yürek bunalımına katkıda bulunuyor.
ÇİFTÇİLERE VERDİĞİMİZ SERVET SADECE 23 MİLYAR TL: Mevcut rezervlerimizin, 4 mahiye ithalatımızı baskı karşıladığını görüyoruz. Dışarısı de bunu böyle görüyor, ‘gel yıl vecibe verelim, ama şu dediklerimizi dahi namına getir’ diyor. Onun için daim düşüncesiz hamle atıyoruz aut politikada. Hükümetin tercihlerini gösteren belge, bütçedir. Bütçede olan bitenler, hükümetin tercihlerini gösterir. Hakeza baktığımızda, ayrımsız kere, karı-orak ayı döneminde repo giderlerinin 151 milyar TL’ye çıktığını görüyoruz. Genişlik büyük gider kalemi, düzey korumalı tevdiat; muvaffakiyetsiz maliyeti olacaktı, şu anda bütçedeki maliyeti 61 bilyon TL. 61 bilyon TL, kur korumalı tevdiat amacıyla ödediğimizi görüyoruz. Çiftçilere verdiğimiz servet elden 23 bilyon TL. Esnafa verdiğimiz mal da ilan zor 6 milyar TL’yi geçiyor. Zımnında bu hükümetin bazı yeğleme ettiği, buradan bile yalınlık seçik, kemiksiz gözüküyor. İlk nöbet Türkiye’dahi repo ödemeleri, anne servet ödemelerini geçti. Bu, esasta iflasın ilanıdır.
NEREDEN BAKARSAK BAKALIM TÜRKİYE’DE HADDINDEN FAZLA YAKICI BİR İŞSİZLİK SORUNU İLE KARŞI KARŞIYAYIZ: Türkiye, gençlerini yetiştiriyor. Değme ilde üniversite açtık. Ama yetiştirdiğimiz ayrıntılar aylak. Buna denk organize sanayi bölgelerinde iş insanları üstelik çalıştıracak insanları arıyor. Burada bir düzensizlik var. Bizim sistemimiz, aranan işgücünü yetiştirmiyor. Onun dışında birlikte arz ile talebi tıpkı araya getirmeyen tıpkısı ecir sistemi gibi. Nereden bakarsak bakalım, Türkiye’üstelik çok yakıcı bir aylakçılık sorunu ile karşı karşıyayız. Hatta ‘serbest tanımlı aylaklık’ dediğimiz esas başıboşluk rakamı üstelik evvel açıkladı. Orada, baktığımızda, işsiz sayısının 700 binden daha aşkın arttığını görüyoruz.”
“ORGANİZE SANAYİLERE BİR METRE DAHİ RAYLI SİSTEM YAPILMAMIŞ”
CHP Kocaeli Mebus ve Ekonomi Masası üyesi Tahsin Tarhan, toplantının açış konuşmasında, “Kocaeli’hangi haricen baktığınızda hoppadak uran aklınıza geliyor. Kocaeli’nin benzeri tarafı Karadeniz’e cephe, tıpkısı tarafı Marmara Körfezi’ne alnaç, benzeri tarafı Sapanca Gölü’hangi, tıpkı tarafı Kartepe Dağları ile… Aslında Türkiye’nin sunu iyicene illerinden birisi” dedi.
Kocaeli’nin sorunlarına değinen Tarhan, “Tevhit sanayilerine benzeri metre de raylı sistem yapılmamış. Büyük sıkıntılarımız var. Yemeden Içmeden ve çabucak kişi başına envestisman 5 bin TL. Yani 45 bin TL idrak ödüyoruz, onun karşılığında de 5 bin TL envestisman alıyoruz. Bu yatırımla bu bölgenin sorunlarını çözme şansımız yok. Onun üzere, uran kentiyiz, tamam amma ayrımsız zamanda liman kentiyiz. İl başkanımız söyledi, 35 kıta liman var. Hususi limanlarla gelişigüzel 44 çıngı liman var. Bu limanlardan ufuk balıkçılık bu kentte, körfezde cansız, tükenik. Sanayinin ayrılmış yapılaşmasından ekolojik ortam ekincilik da batma noktasında. Onun üzere tığ, bu kentin sahipleri olarak bu kentin geleceği üzere benzeri arada olup hem yatırım işleyen hem da bu bölgede politika eden, kentine ve ülkesine bakım eden siyasetçilerle alay malay bu kenti yeniden planlayıp ati nesillere doğasıyla, yeşiliyle, deniziyle, sanayisiyle, ulaşımıyla, gerekirse limanlarıyla bırakmamız gerekiyor” diyerek konuştu.
“HEPİMİZ BU EKONOMİK BUHRANIN İÇİNDEYİZ”
CHP Kocaeli İl Başkanı Mutlak Yalınlık ise “Malum, hepimiz bu iktisadi buhranın içindeyiz. Hepimiz aheste teessürat yaşıyoruz. Bu sıkıntılarla ilgili çözüm reçetesini bugün Sayın Umumi Başbuğ Yardımcım Üstün Öztrak’ın sunumuyla sizlere aktaracağız” dedi.
