TMMOB Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesi, Amasra’dahi 41 işçinin yaşamını yitirdiği maden faciasına ait civar raporu yayınladı. Raporda, beyaz zehir ocağındaki havalandırmaya ilgilendiren; “Seçkin ne büyüklüğünde TTK aracılığıyla yapılan sunumda ana vantilatörün kapasitesinin kuramsal yerine 11.500 m3/dak olduğu rapor edilse üstelik; ocağın direnci dikkate alındığında mevcut emilen hava miktarının üzerine çıkılması olabilir gözükmemektedir” denildi. Raporda, faciada belirleyici faktörlerden birinin ‘liyakatsiz ve naif kadroların görev başına getirilmeleri’ olduğu saptaması meydan aldı.

Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ait maden ocağında 14 Ekim 2022 tarihinde grizu patlaması sonucu 41 madenci yaşamını yitirmişti. TMMOB Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesi, yaşanan faciaya ilgilendiren yöre raporu yayınladı.

Raporda, faciaya ait “Merkezi Gaz İzleme Servisi CH4 Duyarga verilerinden anlaşıldığı üzere; metan patlamasının zamanı 18: 09 olarak değerlendirilmektedir. Faciayı oluşturan patlama (evet üstelik patlamalar zinciri), ocağın lüzum ufki gerekse amudi olarak çok biçimde etkilenmesine sefer açmıştır. Olayın sonucunda 42 madenci yaşamını yitirmiş, denetim altına alınamayan ateş yüzünden karı; -250 katından iki, -100 katından birlikte aynı barajla kapatılmıştır” ifadesi meydan aldı.

“MEYDANA GELEN OLAYIN BÜYÜKLÜĞÜ DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE TAŞ TOZU UYGULAMASININ YETERSİZ OLDUĞU SÖYLENEBİLİR”

Raporda “Havalandırma” başlığı altında şu değerlendirmelerde bulunuldu:

“Beyaz Zehir İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin ait maddesi gereğince işletmede sensör gruplarının bulunduğu anlaşılmakla birlikte bu sensörlerin aile ve galeri içindeki yerlerinin ve kesim içinde konumlandırıldıkları yerlerin akla yatkın olup olmadığı incelenen planlardan kesin yerine anlaşılamamaktadır. Eldeki verilere bakarak grizu patlamasının yaşandığı kabul edilen -320 Tartı Yaradılış hazırlık baştaban uğrunda kâin CH4 27 Nolu sensörün yeri tüm namına netlik kazanmamıştır. CH4 27 Nolu sensörle emek arını ortada elektrikli ünitelerin bulunması de sensörün bulunduğu yerin sorgulanmasına bozukluk olmaktadır. Bu sensörün Merkezi Doğal Gaz İzleme Servisinde görülmediği evet da adresinin ayrımlı olduğu yönündeki bilgiler dahi açıklanmaya muhtaçtır. Bir aya uğrunda bulunması gereken CO 27 Nolu sensör birlikte paylaşılan bilgilere göre -350 katından gelen ağırbaşlılık huy nefesliğin çağ havası üzerinde müesses olduğu anlaşılmaktadır.

-350 sıklet damar hazırlık madun tabanyolunda ve -350 tavan yaradılış ast tabanyolu içinden sürülen bacalarda CH4 sensörlerinin bulunmaması; buralardaki elektrikli ünitelerin Kendi Kendine Çevrim Kesicilere kapalı olmaması sonucunu doğurmaktadır. Bu format lamise yerleşimlerinde gerekli özeninin gösterilmediği izlenimi uyandırmaktadır.

Ayrıca, TTK’nın Meclis Araştırı Komisyonundaki sunumları ve müddeiumumilik ifadelerinden anlaşıldığı üzere ATİM Merkezi Gaz İzleme Biriminde tam personelin görevlendirilmediği üstelik görülmüştür.

ATİM’e ait çap ocağından beklenir patlamaların etkilerinin azaltılması amacıyla su barajları kullanıldığı ve taş tozu uygulaması yapıldığı belirtilmektedir. ATİM ocağında yaşanan patlama sonrasında bazı işçiler akarsu barajları sebebiyle kurtulduklarını beyan etmişlerdir. ATİM’e ait karşıt ocağında TTK yetkilileri yoluyla patlayabilir tozla savaş amacıyla taş tozu uygulaması yapıldığı beyan edilmiş olsa birlikte ocakta meydana mevrut olayın büyüklüğü düşünüldüğünde taş tozu uygulamasının dar olduğu söylenebilir.

“OCAĞIN DİRENCİ DİKKATE ALINDIĞINDA MEVCUT EMİLEN HAVA MİKTARININ ÜZERİNE ÇIKILMASI MÜMKÜN GÖZÜKMEMEKTEDİR”

Rastgele hangi kadar TTK vasıtasıyla yapılan sunumda temel vantilatörün kapasitesinin nazari yerine 11.500 m3/dak olduğu tabir edilse bile; ocağın direnci dikkate alındığında bulunan emilen gelgel miktarının üstüne çıkılması tür gözükmemektedir. Zira vantilatörler ayrımsız karakteristik bozuk üstünde çalışmakta ve kurulduğu ocağın direncine ve nedeniyle ocağın karakteristik eğrisine akla yatkın şekilde gelgel sağlamaktadır.”

“ÇALIŞMA İŞYERLERİNİN BİRBİRİNE İRTİBATLI OLMASI NEDENİYLE AZ DAHA UMUM ÇALIŞMA ALANLARININ ETKİLENDİĞİ AÇIKTIR”

Raporun “Facianın değerlendirilmesi” antetli kısmında; eroin ocağının umumi planlamasının tasarımında hatalı uygulamaların olduğu kaydedilerek, şöyle dendi:

“Ocaktaki akman hava miktarının tam olup olmadığı değerlendirilmeden aynı anda sekunder namına havalandırılan birçok tedarik çalışmasının sürdürülmesi ve neredeyse tamlik çalışmaların tıpkı şekilde birbirine irtibatlanması gibi uygulamaların ocağı havalandırma açısından riskli hale getirmiş olduğu değerlendirilmektedir… Hayatını kaybeden işçilerin ocak içindeki yerleri incelendiğinde ocakta meydana gelen tıpkısı patlama sonucu mesai işyerlerinin birbirine angajmanlı olması nedeniyle neredeyse kamu mücahede alanlarının etkilendiği açıktır.”

Raporda şu değerlendirmeler yer aldı:

“ÖLÜMLERİN AÇIĞA ÇIKAN FAZILETLI SICAKLIK VE ALIŞILMADIK DALGASI NEDENİYLE DARBE, YANMA VE ORTAMA YAYILAN KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİ SONUCU OLUŞTUĞU SÖYLENEBİLİR”

“- ATİM meydana mevrut patlamanın peşi sıra çıkan yangının yalıtımı için ocağın -100 katında aynı sayı ve -250 katında iki skor baraj ile mecburi namına kapatılması, olayın nedenlerinin kemiksiz benzeri şekilde açıklanmasını zorlaştırmaktadır. Ancak, görüngü sonrası kurtarma ve his çalışmalarına katılan görevliler ile kurtulan madencilerden elde edilen bilgiler çerçevesinde metan patlamasının -320 yük yaradılış tedbir tabanyolu içerisinde gerçekleştiği ve ölümlerin açığa sâdır erdemli kıvılcım ve yadirgatici dalgası nedeniyle darbe, yanma ve ortama yayılan karbonmonoksit zehirlenmeleri sonucu oluştuğu söylenebilir.

“MEYDANA MEVRUT OLAYIN DİNAMİT ATIMI NEDENİYLE OLUŞTUĞU İDDİA EDİLİYOR OLSA ÜSTELIK BU İDDİAYI DESTEKLEYECEK KANITLARIN OLMADIĞI DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR”

-Seçme ne kadar ATİM’üstelik meydana gelen olayın -320 Külfet Yaradılış tabanyolunda korkunç atımı nedeniyle oluştuğu iddia ediliyor olsa de ahiret yolculuğu raporları, lamise verileri ve olayın ev zarfında gelişimi incelendiğinde bu iddiayı destekleyecek kanıtların olmadığı değerlendirilmektedir. Çünkü olay eğer -320 Yük Soy taban yolu arınındaki özlem atımı sebebiyle gerçekleşmiş olsaydı bu ayak tabanı amacında mevcut başta barutçu Öner Şans tevessül etmek amacıyla birlik işçilerin hem darbeye hem üstelik çıplak aleve maruz kalmış olmaları gerekirdi. Meğer ölüm raporları incelendiğinde, bu taban önünde bulunan 16 işçiden 7’sinin hafif yanıkla alay malay aslında CO zehirlenmesi nedeniyle hayatlarını kaybetmiş olmaları bu öngörüyü destekler niteliktedir.

“AMASRA’BILE YAŞANAN FACİADA, BELİRLEYİCİ FAKTÖRLERDEN BİRİNİN LİYAKATSİZ KADROLARIN GÖREV BAŞINA GETİRİLMELERİ OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR”

TTK’de yaşanan yeryüzü şanlı sorunlardan biri muvaffakiyetsiz yöneticiler, başarısız kadrolaşma ve partizanlık sorunudur. Dalavere kadrolarının atanmasından iştirakçi alımına büyüklüğünde değme alanda yapılan politik müdahaleler, TTK’yı benzeri işletme olmaktan çıkarıp, nüfuz partisinin ve ilişkin sendikanın üst bahçesi haline getirmiştir. Amasra’bile yaşanan faciada, belirleyici faktörlerden birinin muvaffakiyetsiz ve toy kadroların fariza başına getirilmeleri olduğu görülmektedir.

“24 NİSAN 2019 TARİHİNDE HAVALANDIRMA VE TOZLA UĞRAŞ BAŞMÜHENDİSLİKLERİNİN KAPATILMASI İLE MERKEZİ GAZ İZLEME SERVİSLERİYLE İLGİLİ MÜHENDİSLİK HİZMETLERİNDE CİDDİ ZAFİYETLER ORTAYA ÇIKMIŞTIR.”

-TÜBİTAK TÜSSİDE (Türkiye Uran Atıf ve İdare Enstitüsü) marifetiyle 24 Nisan 2019 tarihinde tamamlanarak yürürlüğe konulan ‘TTK’nın baştan yapılanması ve düzgü kadronun belirlenmesi projesi’ kapsamında bazı Ofis Başkanlıkları, Yazıhane Müdürlükleri ve Kelle mühendislikler bozma edilmiştir. Bu kapsamda Havalandırma ve Tozla Savaşim Başmühendislikleri de kapatılmıştır. Bu süreçte havalandırma, tozla uğraş ve merkezi doğal gaz izlem servisleriyle ait mühendislik hizmetlerinde güç zafiyetler ortaya çıkmıştır. Tek hedefi küçülme olan ve masa başında yapılan kodifikasyon çalışmalarının, çapraz kömür madenciliğinin sorunlarına yanıt üretemediği çetin ayrımsız bedel ödenerek görülmüştür.”

diği pahal benzeri bedel ödenerek görülmüştür.”