42 madencinin öldüğü faciada özen calip ifadeler
Müesesse müdür yardımcısı iki yıldır hareket yapmadan hemen oturup aylık almış
Çalım müdür yardımcısı Salih Atmaca; “Gereksiz kol üzerimde duruyordu. Yalnız oturdum, maaşımı aldım. Bana tek husus yaptırılmıyordu”
Havalandırma modernizasyonunu yapacak firma yıllardır ekipman tedariğini giderememiş
Kazadan tıpkı hafta ilk doğal gaz seviyeleri yüzde 4’e yükselmiş
Tural, “Müesesse müdür yardımcısı ters işçisini çaycı adına yanına aldığını söyledi, lambası ocakta gezdiriliyordu”
BARTIN – Bartın’de 42 madencinin öldüğü beyaz zehir faciasına ilişkin tutuklanan şüphelilerin ifadeleri dikkat çekti. İfadelerde havalandırma modernizasyonu için ihaleyi firmanın aldığı eklenmiş sürede üstelik lüzumlu ekipmanları temin edemediği ortaya imdi. Yetkileri elinden alınan Salih Akkuş, “2020 Ağustos ayından sonradan aksiyon icabı ocağa girmem, bana sadık birimlere kaime vermem, bilgi almam hem şifaen hem de mukayyet yerine yasaklanmıştır. Hemen oturdum. Maaşımı aldım. Üretim bileşke müdürü namına abes kol üzerimde duruyordu. Ancak bana aynı husus yaptırılmıyordu” dedi.
Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ilişkin Amasra Beyaz Zehir Ocağı’nda sabık 14 Teşrinievvel günü meydana mevrut beyaz zehir faciasında 41 madenci hayatını kaybetti. Ağır yaralanan beyaz zehir işçilerinden Taner Rahat dahi kaldırıldığı Çam-Sakura Kent Hastanesi’nde 21 günce yaşam mücadelesini kaybetti. Bartın Cumhuriyet Altını Başsavcılığı’nın başlattığı anket doğrultusunda TTK Amasra Müeessese Müdürü Cihat Özdemir, işletme başmühendisi Mehmet Tural, 1. kartiye beyaz zehir mühendisi İbrahim Hakan Mengeş ile 2. kartiye beyaz zehir mühendisi Uzun Görgülü, organizasyon müdür yardımcısı Salih Akkuş, İş Güvenliği Yazıhane Müdür Vekili Volkan Aristokrat, inanma mühendisi Şahan Kahraman ve işletme müdürü Selçuk Ekmekçi “anide çokça kişinin taksirle ölümüne sebebiyet ödeme” suçundan tutuklanarak cezaevine gönderildi.
“Yemeden Içmeden oturdum, maaşımı aldım”
Kurum Müdür Muavini Salih Akkuş, 2020 yılından bu yana görevlerinin kendisinden alındığını ve bu görevleri yapmadığını anlattı. Atmaca ifadesinde 2020 yılı Ağustos ayından bilahare tek hisse senedi yapmadığını, mir almadığını, egemenlik vermediğini ve tek sıklet altında olmadığını söyleyerek şöyle dedi:
“Sadece oturdum. Maaşımı aldım. Istihsal füzyon müdürü kendisine yersiz takım üzerimde duruyordu. Ancak bana benzeri öz yaptırılmıyordu. 2020 Ağustos ayından sonradan iş icabı ocağa girmem, bana sadık birimlere emir vermem, bilgi almam hem şifaen hem bile mukayyet namına yasaklanmıştır. İş güvenliği uzmanlığım vardı, aksiyon güvenliği uzmanlığım düşürüldü. Ocağa girdiğim gündüz kazadan 1-1,5 yıl öncedir. Bu tarihten sonradan ocağa girmedim. Benim yönetsel görevim adına poz müdür Cihat Özdemir bana sınırlanmış olan birimleri kendisine bağlayarak bakmaya başladı.
“Doğal Gaz takip personeli eksikti, 3 personeli gaz izlemeye görevlendirdim”
TTK’daki eksiklikler amacıyla doğal gaz takdir havalandırma, madendeki doğal gaz seviyesinin bağan seviyede seyretmesi amacıyla sekans havalandırma, paralel havalandırma sorununun giderilmesi amacıyla 250 kuyu dibi yalman soy projesine daha önce yapılmamış olan koşut eskimemiş havalandırma üzere keriz başlattığını hatırlatan Akkuş şöyle bitmeme etti:
“Bu işin 2018 yılında projesi biterek tamamlanmıştır. Böyle olacağı kayıtlara geçmiştir. Fakat hala gelişim başlamamıştır. Yani orada müteharrik işçi yoktur. İşçilerin çalıştığı madende ise koşut havalandırma olacak şekilde iyileştirmeler yaptık. Ben göreve başladığımda madende tespit ettiğim şaibe değme vardiyada 2 parça en bir iki maden teknikeri olacak, gaz strateji personeli eksikti, bunlar amacıyla lazım yazışmaları ve zaruri görevlendirmeleri yaparak 3 personeli doğal gaz izlemeye görevlendirdim. Tıpkısı zamanda aksiyon güvenliğine sadık olması gereken itimat ve işletmede istihdam edilen itimat servisinin görevlilerini aksiyon güvenliğine bağladım. Sonuç 1-1,5 yıldır yani ego görevde değilken hareket güvenliği işçi sağlığı ve eğitim bilimi ofis müdürlüğü aracısız alım müdürüne bağlandı.”
“Tıpkısı şeyleri güzelleştirmeye çalıştığı için ayağı kaydırıldı”
Avukatı ise Salih Akkuş’yı savunarak 2020’de görevlerinin peyderpey kendisinden alındığını anlatım ederek “Görevinin alınma sebebi ise ayrımsız şeyleri güzelleştirmeye çalıştığı için ayağı kaydırılmıştır. İşçiler müvekkilimin gözaltına alınmasına şaşırmaktadır. Müvekkilime mobbing uygulanmıştır. İş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi tahrip edilmiştir. Ehlivukuf raporunda Karı 2022 tarihinden itibaren gaz seviyeleri ölçülmüştür ancak müvekkilim 2 yıldır emekliliğini beklemektedir. Aktif iş yapmamaktadır. Bilirkişiler çekicilik içi yazışmaları dikkate almamışlardır. Müvekkilim gaz izlem odasına ikinci adamı aldığı amacıyla bu ebat yönetimi erinçsiz ettiğinden görevden el çektirilmiştir” ifadelerine yer verdi.
İhaleyi düzlük firma, munzam sürede birlikte havalandırma modernizasyonunu yapamamış
2020 yılından bugüne kadar kompresör ve emmeç servisinde mesul mühendis yerine çalıştığını anlatan Hüseyin Ogan, havalandırma modernizasyonu yapacak olan firmanın normal sürede tedbir edemediği ekipmanı ek gün verilmesine rağmen tamamlayamadığını anlatarak şöyle dedi:
“Olayın meydana geldiği zaman zaman vardiyasındaydım. Iş yaptığım sırada bana ve yanımdaki çalışanlara sormuş olduğunuz fan arızası ile ilişik ayrımsız bilgi gelmedi. Havalandırma sisteminin modernizasyonu ile ilişkin benim bildiklerim, tesisin muasırlaşma ihalesi Araba ve İkmal Ofis Başkanlığınca 2021 yılı içerisinde yapılmış ve ihaleyi ALFER isimli tıpkı firma almıştır. Müşareket namına sunulan süre içerisinde bulunan tesisin modernizasyonu amacıyla muktezi ekipmanları temin edememiştir. Bu konuda 2022 yılı içerisinde kurumumuza yazılı bildirimde bulunmuş ve ek süre almıştır. Firmaya sunulan ek süre süresince da ekipmanları hazırlık edemediğinden havalandırma modernizasyonu yapılamamıştır.”
Kazadan tıpkı hafta önceki doğal gaz seviyesi tekrar yükselmiş
Tutuklananlardan Şahan Yiğit, 6 aydır güvenlik mühendisi adına fariza yaptığı beyaz zehir ocağında kazadan aynı hafta önceki gene doğal gaz seviyelerinin yükseldiğini hatırlatarak ifadesinde şöyle dedi:
“Ilçe günü tarih vardiyasında olduğunu anlatan Alp, “Ego çıkarken herhangi bir baskı yoktu. Doğal Gaz seviyesi ile ait bana her ihbar gelmemişti. Kazadan tıpkı hafta geçmiş ölçüm yapıldığında doğal gaz seviyesi yüzde 3,5 – 4 seviyelerindeydi. Bu ayar -310 kotundaydı, ben bu seviyeyi öğrendiğimde beyaz zehir işçilerini boşaltma ettim. Bana bu seviyeyi doğal gaz izlem servisindeki çalışanlar söyledi. Aynı dönem sonradan de gaz seviyesi normal değerlere dönüştü. -350 kotundan -320 kotuna çekicilik basan 4 pervaneden bire bir tanesi arızalı durumdaydı. Bu durumu şefim olan Ferhan Güneş’e iletilmiş o da arızayı gidermeye çalışmış. Fakat tepeden gelesi gereken bilezik gelmediği için ve vardiyası de bittiği amacıyla müteakip vardiyaya tamir için hazırlanan parçayı konfirmasyon ettik. Bir sonraki sefer bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası gaz seviyesinde bir sıkıntıya kez açmamıştı.”
“Panikle telefonu açıp ‘bütün değerler gitti, görüntülük kıpkırmızı’ dedi”
Tutuklanan şüphelilerden Mehmet Tural, TTK Amasra Müesesesinde 2012 yılında beyaz zehir teknikeri kendisine doğal gaz takip biriminde görev yapmaya başladığını; fenomen günü ise patlamadan ilk son yaşananları anlattı. Eğitimini tamamlayarak 2022 yılı Mart ayından bu yana istihsal başmühendisi namına çalışmaya devam ettiğini anlatan Mehmet Tural, pres müdürü Selçuk Ekmekçi’nin verdiği bilgisi olmadan değiştirdiğini söyleyerek şöyle dedi:
“Sorumlu olduğum mühendislere karşı otoritemi kaybederek işleyiş ve düzende aksamalar meydana geldi. arada bir Selçuk Ekmekçi benim verdiğim tertipleri değiştiriyor. Bilgim olmadan sorumluluğumdaki mühendisleri ve onların sınırlanmış oldukları şefler ve ayrıca nezaretçileri arayarak bana bilgi vermeden tertip verebiliyor. Bu uzanım benim iş takibimi zorlaştırıyor. Görüngü günü 17.27 sıralarında dideban mühendis beni aradı. -300 kot 2. Rekupta yükleyicide canlılık arızası olduğunu, 1. Kartiye -350 kotunda mekanize ayakta, üç numaralı ünitede ise zincirli taşıyıcı üstünde elektrik aç-kapama arızası olduğunu bu konuda bilgim olup olmadığını sordu. Kul bu arızalarla ait bilgim olmadığını, elektrikçiye bilginin verilip verilmediğini arızaya müdahale edip-etmediğini sordu. O birlikte elektrikçi Rıdvan Acet’in yükleyiciye müdahale ettiğini, elan sonradan -350 kotundaki arızaya geçeceğini söyledi. 18.09 sıralarında güven mühendisi Şahan Kahraman beri aradı. Ocakta sorumluluk olduğunu ve ocağa geçtiğini söyledi. Gaz izlemeden sordum. Sensörlerin takdir yapmadığını söylediler. Bunun üzerine hemencek gaz strateji birimini aradım. Telefonu Mehmet Özdemir panik halinde açtı. Hangi olduğunu sorduğumda ‘Anlayamadım. Bilcümle değerler ansızın gitti. Ekran kıpkırmızı’ dedi. Ocaktan vukuf alıp almadıklarını sordum. Derakap ocağı tahliye etmelerini söyledim.” Dedi.
“Öge eksikliği talebine umum müdürlük bu zamana büyüklüğünde dönüş yapmadı”
Patlama olayının meydana geldiği zaman merkez doğal gaz izleme servisinde tek kişinin çalıştığını belirten Tural, “Mevzuata bakarak her vardiyada yeryüzü az iki kişinin olması gerektiği üzerine bilgim vardı. Bu konuda personel eksikliği mevcuttur. Benim sorumlu olduğum servislerde öge eksikliği genellikle peki. Düzgü kadronun altında işçiler çalıştırılmaktadır. Ben bu eksikliği Selçuk Ekmekçi’ye bildirdim. Ayrımsız keresinde bitmeme fail aynı iş için nakliyat servisinden bir işçiyi vardiyaya bırakmıştım. Selçuk Ekmekçi üstelik ‘Benim bilgim olmadan işçiyi vardiyaya bırakamazsın’ diyerek işin yapılmasına engel oldu. Aynı sonraki vardiyada bu işi namına getiren öge yoktu. Kalifiye öge eksikliği genellikle hissedilmektedir. Eleman eksikliği üzerine genel müdürlüğe yazılı işçi taleplerimiz bulunmaktadır. Fakat bu zamana büyüklüğünde bire bir dönem olmamıştır” diye niteleyerek personel eksikliği konusuna ilgi çekti.
“Meydan altı işçisini yanına çaycı kendisine aldığını söyledi”
Metan gazının boyasız ve kokusuz olduğunu söyleyen Tural, “İşçilerin havalandırma bacalarının tamir edileceği ve bu yüzden mufassal süreli cevaz kullanacakları dedikodularını duymuştum. Eş kayırmacılık yapıldığını düşünüyorum Poz müdür muavini Süleyman Sırrı Bayraktar beni bire bir bölüm aradı ve hilaf işçisi Erdoğan G.’yi yanına çaycı yerine aldığını söyledi. Bu konuda müessese müdürü Cihat koca ve Selçuk Ekmekçi’nin bilgisi olduğunu deyip telefonu kapatmıştı. Bu personel yeraltı işçisidir. Karşıt yevmiyesi almaktadır. Galiba lambasını yeraltına indirip orada görünmektedir. Müessese müdürü bu durumdan haberdardır. Bu durumu Selçuk Ekmekçi’ye söyleyerek şikayetimi dile getirdiğimde ‘Bu ebat biraz bitmeme etsin henüz sonra çözerim’ demişti. Müessesemiz kamu kurumu olduğu için tek şekilde çok kömür üretimi üzere rehavet yapılmaz” dedi.
