Birçok medeniyete ocak sahipliği özne Yozgat’ta prehistorya antika şehir kalıntılarının ortaya çıkartılması için hesaplı kazı çalışmaları kapsamında, Deri Kurgan’te tahminî 2 ay yerine planlanan çalışmaların sonuna gelindi.

Yozgat’ın Sorgun ilçesine kapalı Balaban Sıkı köyünde, MÖ 15. yüzyıldan kalma bir Eti tapınağının kalıntılarında ortaya çıkarılan ve antika çevrim mozaiklerinin ‘atası’ olabileceği kaydedilen mozaik tabanın bulunduğu Uşaklı Kurgan bölgesinde bu yıl 2 kamer adına planlanan kazıların kamer böylelikle tamamlanacağı bildirildi. Balaban Hoşgörüsüz köyündeki Uşaklı Höyük’te 2 ay kendisine planlanan kazıların yüce bölümü bitirilip hafriyat yapılan alanların üzerleri kapatıldı.

ORTA KÜÇÜK ASYA PLATOSUNUN ÖNEMLİ MERKEZLERİNDEN BİRİSİ

Yozgat toprak merkezi yakınında mevcut Uşaklı Kurgan’ün, Itidalli Küçük Asya platosunun kebir merkezlerinden birisi olduğu kaydedildi. Burada mevcut ve Akdeniz mozaiklerinin ‘atası’ kendisine tanımlanan 3 bin 500 almanak zemin taşlarının keşfinin, esrarlı Tunç Çağı Hititlerinin günce yaşamlarına dair bilgiler sunduğu belirtildi. Güzeşte sene yapılan kazılarda bulunan bej, kırmızı ve siyahın saf tonlarında, üçgenler, eğriler halinde düzenlenmiş 3 binden fazla taş topluluğunun, antik Yunanistan’ın bildik sunu sakat mozaiklerinden 700 yıl ilk, MÖ 15. yüzyıldan kalma tıpkısı Eti tapınağının kalıntılarında bulunduğu hatırlatıldı.

3 BİN 147 SKOR DÜZENSİZ ŞEKİLLİ TAŞTAN OLUŞAN MOZAİK

Uşaklı Kurgan’te mevcut mozaiğin, 3 bin 147 skor kesintili şekilli taştan oluştuğu, şimdiye büyüklüğünde ortaya çıkarılan kısmın yaklaşık 3×7 metre ölçülerinde olduğu bildirildi. Tam taşların düzlük tıpkı şekilde, birbirine mecmu adına dokunmadan ve derin ve kategorik renklerde geometrik desenler oluşturacak şekilde döşendiği bilgisi verildi.  Ekin Varlıkları ve Müzeler Umumi Müdürlüğü, İtalya Pisa Üniversitesi ile Yozgat Bozok Üniversitesi vasıtasıyla ortaklaşa hesaplı hafriyat çalışmalarında, antika Küçük Asya’nun yer faal krallıklarından biri olan Hititlerin şehirleri karşı elan çok vukuf iktisap etmek amacıyla ceht gider edildiğine dikkat çekildi.

KAYIP ZİPPALANDA ŞEHRİ OLABİLİR

Arkeologlar, andıran ant önceki ayrıca çömlek ve saray kalıntılarını birlikte keşfederek, Uşaklı Höyük’ün tezyifkâr dahi zayi Zippalanda şehri olabileceği teorisini destekledi. Sıkıntı Tanrısı’nın oylumlu tıpkı ibadet yeri olan ve Hitit tabletlerinde sıkça bahsedilen Zippalanda’nın tamlık namına nerede olduğu gizemini koruyor. Zippalanda, Hitit metinlerinden bilindiği kadarıyla Sıkıntı Tanrısı Teşup’a müteveccih ibadetlerin merkezi olan ve yazılmış kaynaklara göre başkent Hattuşa’ya 2-3 günce volta mesafesinde mevcut benzeri kent. Yazıtlara göre Zippalanda, Kerkenes Dağı tamam bulunuyor. Araştırmacılar, Uşaklı Kurgan’ün yeryüzü umulur iki yerden biri olduğu üstüne oydaş. Ölçüsüz çömlekçilik ve içki eşyaların yanı sıra saray kalıntılarının bulunmasıyla olabilirlik henüz da arttı. Takkadak nihai kanıta ihtiyacın olduğu, şehrin adını taşıyan benzeri tabletin arandığı bilgisi verildi. Tapınaklar ve saraylar kurmak üzere Lübnan’dan arkalıksız ağaçlarının getirildiği Uşaklı Kurgan’ün yapılarının, Tunç Çağı’nın sonlarına akıllıca Hitit dünyasının anlayışsız kalanı kadar çöktüğü, bunun nedeninin halen bilinmediğinin şeş çizildi.

“ROMA DÖNEMİNE AİT MEZARLAR VAR”

Ay sonuna kadar hafriyat çalışmalarının tamamlanacağını bildiren kazı başkanı Anacleto D’Agostino, bu sene yaptıkları kazılarda Roma dönemine ilgilendiren mezarların bulunduğunu, mezardan sâdır iskeletlerin ise incelendiğini söyledi. D’Agostino, şöyle konuştu:

“Bu proje, Türk-İtalyan kazı bilimi projesidir. Bu alanda eş ve çipo çağı cidar buluntusu var. Mir alanında Hitit ve Roma dönemi buluntular var. Haddinden Fazla büyük aynı mozaik, milattan evvel 1500 yıllarına ilgilendiren. Belki geçmiş mozaik Akdeniz bölgesinde var, bu henüz eski. Bu proje 2008 yılında başladı, geçmiş satıh araştırmaları yapıldı, 4 yıldan bilahare kazılara başladık. Roma dönemine ilgilendiren mezarlar var, 4 iskeletten 2’si çocuk, ikisi 40-45 yaşlarında. Haddinden Fazla enteresan, çünkü antropolog Müderris Hilmi Yılmayan Erdal, iskeletler üstünde çalışıyor. Burada haddinden fazla mezarlar var. Ama biz, şimdi Hitit dönemini evvel kendisine araştırıyoruz. Bu toprak haddinden fazla yüce tarih amacıyla. Normalde haddinden fazla çömlekçilik çömlekçilik var. Binalar, temsil ibadethane, Eti sarayı var, birçok mızrap, kemikler var, hayvan kemikleri var. Çokça yetişkin, çünkü hangi yiyorlar, bilim veriyor.”