Yağmurun başkentinde yağışsızlık alarmı
Rize Belediyesi kuraklığa karşı mücadele amacıyla Çağrankaya Yaylasında yapılacak olan ‘Sel kapanı gölet projesi’ üzere harekete geçti
RİZE – Kuraklık tehlikesi ile yüz yüze olan Rize’da belediye aracılığıyla ‘Sel kapanı akmaz projesi’ için düğmeye basıldı.
Yağmurun başkenti Rize’dahi da parçalanmamış ülkede olduğu gibi kış şartlarının zaman normallerinin dışında seyretmesi nedeniyle su sıkıntısı birlikte saksı gösterdi. Rize Belediyesi vasıtasıyla vatandaşlara dönüş dolaşma suyun becerikli kullanılması üzere uyarılarda bulunulurken, kâh ilçelere birlikte küşayiş aleniyet su verilemeyerek kesintiler yaşandı. Bu durumun önüne unutmak amacıyla projelerin üretildiği şehirde Çağrankaya Yaylasında yapılacak olan ‘Sel kapanı akmaz projesi’ için düğmeye basıldı. Bölgedeki kayşa ve hâkim riskini birlikte aheste derecede azaltacak olan proje ile yaz aylarında sık sık gerçekleşen akarsu kesintisinin üstelik önüne geçilmiş olacak. Önümüzdeki kamer inşaatının başlaması beklenen proje ile 12 saatlik olan ambarlama sisteminin mezuniyet hatim artması yöre görülüyor.
Akarsu kesintilerine serencam verebilmek için yürüttükleri icraat çerçevesinde Çağrankaya Yaylası’nda yapılacak olan göletin sorunun önüne geçmekte balaban tıpkısı katkısı olacağının altını çizen Rize Belediye Başkanı Rahmi Mukavemetli “Serencam 10 yıldır tığ Ocak, Küçük Ay ve birde yazın Temmuz ve Ağustos aylarında akarsu azalması yaşıyoruz. Rize’nin alelhusus Şark ve Günindi eksenindeki depolardan beslenen faziletkâr mahallelerde su kesintileri açmak zorunda kalıyoruz. Gelişigüzel sene insanların tükettiği su miktarı birlikte artıyor. Hem nüfusumuz hem tüketilen akarsu miktarı artıyor. Meğer buna karşılık bizim kaynaklarımız çakılı. Çağrankaya Yaylası’nda 25 yıl önce arıtma tesisi kurularak o vadiden gelen suyu bilcümle bu coğrafyaya, 200 bin nüfusa sunu ediyoruz. Ancak karların tıpkı esbak yıllar az yağması cihetiyle yahut Ilk Teşrin, Son Teşrin, boşluk periyodunda yağışların beş altı düşmesinden periferi akarsu kesintilerini olağandan yaşıyorduk. 2 sene geçmiş Celal Su İşleri ile birlikte incelemelerizi yaptık ve Çağrankaya yaylamızda tıpkı akmaz yapalım dendi ve 45 metre üst yüksekliğinde balaban bire bir akmaz yapılacak. Bu akmaz ile gelişigüzel Sülale, Gücük Ay, Orak Ayı ve Ağustos aylarında akarsu veremediğimiz mahallelere buradan berkitme edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“Zat artıyor, yağışlı dolaşma sayısı azalıyor”
Erkek arttıkça tüketilen akarsu miktarının arttığına bile özen çeken Komutan Kip, tıpkısı zamanda yağışlı zaman sayısının azalmasından ekolojik ortam su kaynaklarında bile eksilme olduğunu söyledi. Mütehammil “2009 yılında saatte 2 bin 800 metre mikâp su veriyorduk sisteme ve bu bölgede su ile ilişkin bire bir maslahat olmuyordu. Şu anda geldiğimiz noktada 2022 yılının ortalamasında 3 bin 400 metre küp akarsu veriyoruz. Ama 11. Ayda 12. Ayda ve hele Gücük Ay ayının esasen beri 15 devir bu 3 bin 400 metre sarhoş akarsu 2 binlere kadar düştü. Yani yüzde 30-40 oranında akarsu kesiliyor, az geliyor. Devlet genelinde ‘Rize’ye sürekli su yağıyor, baran yağıyor, seller afetler oluyor dahi bozukluk sizde akarsu kesintisi oluyor’ diye niteleyerek tıpkı kusurlu alacak oluşuyor. Baran suları evvelden sezonluk anlamda elan etraflı günleri içerme ediyordu. Yani 365 günün ihtimal da 200 güne 220 günü yağışlı geçebiliyordu amma şimdi serencam yıllarda yıllık yağmur ortalaması 2 bin, 2 bin 400 adına kaldığı halde yağışlar imdi dernekevi oluyor. Ayrımsız bölgede çok incitici yağıyor. ve yağmur gün sayısı dahi azalmış durumda. 365 günde belki birlikte 180’lere 190’lara düştük. Böyle olunca gücük dönemde kaba yağışlarla bizde yalnız afat ortaya çıkıyor ama etraflı aynı güne yayılmadıkça akarsu ile ilgili bu dönemlerde sıkıntımız oluyor” dedi.
Rize Belediyesi’nin depolarda yaptığı iyileştirmeyi ilçe belediyelerinin üstelik depolarını ve su aksındaki hatlarını yenilemesi gerektiğini hatırlatan Mukavemetli “Hep ilçelerimizin depolarını yenilemesi lazım. Özellikle Andon Suyu’ndan yararlanan bilcümle ilçelerin su akslarındaki boruları yenilemesi lazım. Gösterişli kaybolma kaçaklarla uğraşıyoruz. Cemi bu tedbirler alındıktan sonra tığ gene birlikte seçkin şeyin ilavesi israftır misali tedbirler almalıyız. Ülkemiz üstelik bizim çok bol su kaynaklarına ehil bire bir talih değil. Burada üstelik talih yerine tedbirler alınıyor amma son yıllarda konuştuğumuz toptan istinas, abuhava değişikliği ile bu arada Rize’üstelik dahi biz bunun sıkıntılarını yaşıyoruz. Güzeşte 30-40 yıla bilge olduğumuzda son 5-10 yıldır lüzum dünya bile konuşulan gerekse ilimizde üstelik güneşli periyot sayısının arttığını yağmurlu dönme sayısının azaldığını, yağmurların genele koca tıpkı baran değil de henüz dernekevi, kısa tıpkı saat diliminde yağıp belli başlı aynı bölgeye yağışını bıraktığını görebiliyoruz” diyerek konuştu.
