Urartular eliyle Van Gölü’hangi hakim tepeye yaptırılan Ayanis Kalesi’nde hesaplı hafriyat çalışmalarında ortaya çıkarılan odada, kraliyet ailesinin duvarda ziynet kendisine kullandığı değerlendirilen tunç mimari kaplama levhası hep halde bulundu.
Van’ın Tuşba ilçesinde kestirmece 2 bin 700 yıl ilkin bugüne vasıl süslemeleri, kerpiç duvarları, taş işlemeleriyle Urartu Krallığı’nın en alaylı yapılarından biri olan kalede, 34 yıldır hafriyat ve restorasyon çalışmaları yürütülüyor.
Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında kalenin şimal yamacında yapılan kazılarda, birbiriyle bağlantılı 4 eskimemiş dide ortaya çıkarıldı.
Yeni yapılarda sürdürülen kazı çalışmalarında, Urartularda krallık ailesinin duvar ve kapılarda bezen adına kullandığı, bronzdan yapılan eğin bezemeli kaplama levhasına rastlandı. Hep kendisine ortaya çıkarılan yayın, arkeologlarca laboratuvar içinde çözümleme edilecek.
“Bu buluntu bizi çokça heyecanlandırdı”
Prof. Dr. Işıklı, AA muhabirine, kalede bulunan Haldi Tapınağı ile angajmanlı hep yapıları ortaya ihata etmek istediklerini söyledi.
Kalenin kuzeyinde sürdürülen çalışmalarda haddinden fazla tansık bulgularla karşılaştıklarını anlatan Işıklı, “Bu yıl tayin ettiğimiz 4 yeni yapıdan 3’ünün mimarisini belirledik, birini daha çözemedik. Kânunuevvel mesafe ve birbirleriyle angajmanlı nazar grupları söz konusu. Bura bu anlamda bizi şaşırtan selen gruplarına topluluk. Odalarda, seramik başta koyulmak amacıyla bir nice buluntu ortaya çıktı. Artağan sayıda ahşap bina grupları bulundu. Bunlar bize mimarinin detayları için yetişkin bilgiler sunmakta fakat hangi amaçla kullanıldığını henüz belirleyemedik. Tapınak ve çevresindeki sır bitmeme ediyor.” dedi.
Yeni odaların birinde ünik (biricik, eşi olmayan) bire bir buluntuyla karşılaştıklarını tamlayan Işıklı, şunları kaydetti:
“Kuzeyde ortaya çıkardığımız yapı grubunun işlevini öğrenmeye çalışıyoruz. Kânunuevvel halindeki bu yapıları yakalamak üzere daha aşkın bulguya gerekseme var. Çalışmalarda bronz mimarlık kaplama ayrımsız tablo bulduk. Bu buluntu bizi haddinden fazla heyecanlandırdı. Berenarı ünik ayrımsız yayın. Şimdiye büyüklüğünde Urartularda parçalar halinde bulunsa birlikte parçalanmamış olarak ele geçirilen kuru olması açısından cümbüş verici. Üzeri bezemeli bu işaret, büyük olasılıkla tıpkısı mimarlık bezeme öğesi namına çıkıntı. Urartularda biteviye namına karşımıza çıkıyor.”
“Bu buluntu, bir zar süslemesi”
Uyuşturucu buluntularla ilgili düzentileme yürüteç kazı bilimci Dr. Oğuz Aras ise levhanın kazı bilimsel kazılarda mutedil çıkarılan yıpranmamış bir örnek olduğunu ifade ederek, şu bilgileri verdi:
“Urartular balaban tıpkı maden ağına ehil, bunu temas alanda görebiliyoruz. Zar süslemelerinden de bunu anlıyoruz. Bu buluntu dahi bire bir cidar süslemesi. Ortasında ve köşelerinde duvara sabitlenen bezeme öğeleri var. Üzerinde mecbur tomurcuklar saha alıyor. Merkezinde esasen bariz süslemeler var. 2 devir buğulanmış toprağında bıraktık. Şu zaman gündüz görmeyen aynı noktada arıtma çalışmalarına başladık.”
