Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdür Yardımcısı Aşure Ayı Kiraz, 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra’daki eroin ocağındaki patlamaya ilişik, “Bizim öz öngörümüz, tetkikat ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan bir sevgili olmadığı, ayrımsız kaza olmadığı şeklinde.” dedi.
Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen beyaz zehir kazasının kül yönleriyle araştırılarak eş kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi için kurulan TBMM Araştırı Komisyonu, YANLIŞSIZ Öğür Kayseri Milletvekili Taner Şans başkanlığında toplandı.
Şans, konunun tam yönleriyle aydınlatılması üzere çalıştıklarını, ilişik kamu alım ve kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini, yarın birlikte konuyla ilgilendiren uzman akademisyenleri dinleyeceklerini söyledi.
Amasra’daki beyaz zehir ocağında inceleme yapacaklarını ve eroin şehitlerinin aileleriyle görüşeceklerini tamlayan Kader, “Komisyonumuzda, Mecliste grubu kâin tekmil partilerin mensupları kendisine tıpkı hassasiyetle, kendimizi yargının yürütmenin yerine koymadan, buyruk cümlelerini kullanmadan konuşmalarımızı yapacağız ve araştırma raporunun sonucunu kamuoyuyla paylaşacağız.” diyerek konuştu.
HDP İstanbul Saylav Yüce Kenanoğlu, Komisyon çalışmaları böylecene bu çeşit faciaların benzeri elan yaşanmamasını sağlayacak kararlar alınmasını arzu etti.
Soma’daki beyaz zehir kazasının ardından Mecliste kurulan Komisyonun öneri ve raporlarının uygulanıp uygulanmadığının da komisyonca araştırılması gerektiğini dile getiren Kenanoğlu, esbak kazaların peşi sıra gerekenler yapılmadığı üzere bu cins kazaların yeniden yaşandığını söyledi.
“Maalesef bizde çekilme kültürü namevcut”
CHP Zonguldak Saylav Ünal Demirtaş, Alt Kurul Başkanı Kader’ın, Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanlığı yaptığı dönemde 6 nazik eroin kazası yaşandığını anlatım ederek “Sizin döneminizdeki eroin kazalarında, kurumların başındaki yeryüzü efdal yaşama kendisine siyaseten siz sorumlusunuz. 6 maden kazasında vekâlet yapmış sevimli yerine bu Komisyonda olmamanız daha makul olurdu diye niteleyerek düşünüyoruz.” dedi.
Soma’daki beyaz zehir kazasından ders alınmadığı için bu soy kazaların bitmeme ettiğini savunan Demirtaş sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maalesef bizde ricat kültürü bulunmayan. Medeni ayrımsız ülkede olsaydı enerji bakanı incizap ederdi. Antrparantez Amasra’daki kazanın arkası sıra hazırlanan bilirkişi raporunda olayın yüzdelik 80’i açığa çıkarılmış. Raporda TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu’nun 3 maddeden kusurlu olduğu, umum müdür yardımcısının bile detone olduğu yazıyor. Olayda biricik maddeden detone mevcut tıpkı mühendis vakfedilmiş ama 3 maddeden kusurlu olan Genel Müdür başıboş. Bu iki kişinin üzerindeki imtiyaz tıpkı zaman evvel kaldırılıp yargılanmalarına başlanmalı. Ayrıca iki ahit evvel Kazım Eroğlu’nun Erke Bakanı’na istifasını sunduğu fakat akseptans edilmediği yönünde duyum imdi ve yalanlanmadı dahi. İki dal düzey şekilci halen koltuğunda oturuyor. Şayet istifası akseptans edilmediyse Vekil eliyle TTK Genel Müdürü ve Yardımcısı korunacak diyerek düşünüyoruz. Elbette yargılama yapmıyoruz ama gerçeklerin açığa çıkması üstelik lazım.”
Talih’ın Komisyon Başkanlığına itiraz
Alt Kurul Başkanı Şans, Demirtaş’a tepki göstererek “Teessürat üzerinden politika yapmayacağımızdan bahsetmiştim. Ehlivukuf raporu vardır ama serencam geçerlilik değildir. Hukukçular bunu çok ferah bilir. Şu anda TTK Umumi Müdürü ve ilgilendiren umum müdür yardımcısı burada bulunmuyor. Bulunmaları akilane değildi.” cevabını verdi.
Komisyon üyelerinden hüküm içeren cümleler kurmamalarını talip Yıldız, “Tığ yargının yürütmenin durumunda değiliz. Bu kazanın sebeplerine inilmesiyle dayalı hangi gerekiyorsa sözümüzü ve emeğimizi esirgemeyeceğiz. Hiçbir şekilde bu konunun kenarda kalmasına göz yummayacağız.” diye konuştu.
CHP Zonguldak Milletvekili Bahir Yavuzyılmaz’ın “Eksantrik Komite başkanı yapacak kimesne yok muydu SELIM Fırka’bile?” sözlerine Kader, “Benim nezaketimi zorlamayın. Teessürat üzerinden sömürme yapmayın.” karşılığını verdi.
CHP Antalya Milletvekili Ziyalı Özer, herkesin ağırlık alması gerektiğini söyleyerek “Sayın Kader 6 kazada bakandı. Tek hesap vermedi, ‘Ben baskı alıyorum.’ demedi. Burada encümen başkanı olması benim açımdan akıllıca değildir. Yani bu kapsam FETÖ komisyonundaki FETÖ’cünün yarkurul başkanı olması kadar benzeri şeydir. Yapmayın ihvan, bu anlayıştan çıkı artık. Bu, parti meselesi değil, hepimizin meselesi. 41 madencinin vebali boynumuzadır.” ifadesini kullandı.
“Kazanın işleyiş şekliyle müteallik ilçe kanaat raporu oluşturulacak”
Komisyonda, TTK Genel Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz ve bazı TTK yetkilileri, kurumun mevzuatı, yapısı ve çalışmalarıyla ilişik banak yaptıktan bilahare Amasra’daki maden ocağında yaşanan kazaya ait soruları yanıtladı.
Kiraz’ın, soruların çoğunun teknik olması zımnında yazılmış adına hikmet sunmayı önermesi konusunda Alt Kurul Başkanı Talih, “Şu anda bize bu konuyla ilişik temas çeşit konuyu anlatabilirsiniz. Maharet vukuf bile verebilirsiniz. Icabında bilgelik alacağınız yetkililerle telefonla angajman kuralım. Yeter ki bugün bize etkili ve ruhlu bilgiler verin.” dedi.
Kiraz, Amasra’daki beyaz zehir ocağındaki esas aspiratörün 1978’de kurulduğunu ve 11 bin metreküp/zaman kapasitesi olduğunu kaydetti.
Mevzuata bakarak aspiratörün koşa cepheli çalışması gerektiğini anlatan Kiraz şöyle konuştu:
“Aspiratörün kapasitesi yetersiz değil amma mevzuat koşa cepheli çalışmasını istiyor. Eskimemiş aspiratör için münakasa yapıldı ancak proses pandemiye denk geldi. O dönemde firma materyal tedarikinde dava yaşandığını söyledi. Sonra akıllıca tekâlif olmadığı için eksiltme 3 yol gene yapılmak zorunda kaldı. 18 Teşrinievvel 2021’birlikte bakir sözleme imzalandı. Firma üstlenme süresi içerisinde dar dışından gelecek malzemeyi gerçekleştirme edemediği gerekçesiyle müddet uzatımı istedi. Müddet uzatımı verdik. Sonra yeniden süre uzatımı arzu edildi. Firma en son eksiklikleri tamamladığını, sahaya getirip montaj yapacağını söyledi amma bu hususi kapsam yaşandı.”
Kiraz, eskimemiş aspiratörün bu tür bir kazaya etkisinin olmayacağını aktararak “Bizim öz öngörümüz, tetkikat ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan ayrımsız kaymakamlık olmadığı şeklinde. Mevzuat, evgin ayrımsız durumda ve gerekseme halinde emiş adına itiş yapabilen bire bir aspiratör olmasını öngörüyor. Ancak böyle bire bir emmeç olsaydı birlikte kazaya etkisi olmazdı.” ifadesini kullandı.
Kazanın, TTK eliyle üstelik araştırıldığını anlatan Kiraz, “Elimizdeki kayıtlı veriler, işçilerin ifadeleri ve başka verilerle süreci değerlendirmeye çalışıyoruz. Ehlihibre arkadaşlarımız bir araya gelip ayrımlı senaryoları değerlendirmeye çalışıyor. yavaş yavaş, etap hamle değerlendirme yapılıyor.” dedi.
Komite Başkanı Talih, sunum ve açıklamaların “yeterince aydınlatıcı” olmadığı kanaatine vardıklarını belirterek TTK Genel Müdür Yardımcısı Kiraz’ın cümle soruları nokta almasını ve ati hafta yeniden Komisyonda ince namına vukuf vermesini istedi.
Beyaz Zehir ve Yer Yağı Arama Genel Müdürü (MAPEG) Cevat Taze ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Umum Müdür Yardımcısı Mustafa Sap Ayaz dahi kurumlarının say ve faaliyetleriyle ilgilendiren Yarkurul üyelerine hikmet verdi.
