Prof. Dr. Lahut Mardin vefatının 5. yılında anılıyor

“Gestalt-kasaba ilişkisi”, “sivil toplum” ve “mahalle baskısı” kadar kavramları Türk sosyoloji literatürüne kazandıran Prof. Dr. Mukaddes Mardin, vefatının 5. yılında anılıyor.

Türkiye’nin yetiştirdiği yer koskocaman sosyologlardan Mardin, 1927’birlikte İstanbul’da doğdu, Galatasaray Lisesinde başladığı ortaöğrenimini ABD’da tamamladı.

Stanford Üniversitesi Panel Ulum Bölümü mezuniyetinin peşi sıra lisansüstü eğitimini Johns Hopkins Üniversitesi, doktorasını ise Stanford Üniversitesi Hoover Institute’birlikte işleyen Mardin, henüz bilahare Türk modernleşmesi problematiğini genişletecek etraflı makale çalışmaları kaleme aldı, 1954-1966’da dönemin muhteşem dergisi Forum’da yazdı.

Ankara Üniversitesinde 13 sene öğüt verdikten sonra Boğaziçi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinin müessis dekanlığı ve Toplum Bilimi Bölümü Başkanlığı görevlerinde kâin, Washington’daki American University’de İslam Araştırmaları Merkezi Başkanlığını yürüten Mardin, henüz sonra Türkiye’ye dönerek Sabancı Üniversitesinde “Tanzimat Dönemi Türk düşüncesi” hakkındaki çalışmalarını geliştirecek bir programa başkanlık etti. Emeritus statüsünü 2011’da kayran Mardin, ömrünün son günlerine kadar çalışmalarını sürdürdü.

90 almanak hayatına haddinden fazla sayıda mektup, makale ve ihsan sığdıran Prof. Dr. Mardin, 6 Ilkgüz 2017’üstelik mevt etti.

“Türkiye’de toplum bilimi alanında avangart oldu”

Bahçeşehir Üniversitesi Toplum Bilimi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nilüfer Narlı, Türk modernleşmesi, kült-siyasa ve Kıray Türkler üzerine yaptığı çalışmalarla öne sâdır Mardin’i AA muhabirine anlattı.

Prof. Dr. Narlı, Kutsal Mardin’in çalışmalarıyla, Türkiye’birlikte sosyal ulum üzerine düşüncenin önemini artırdığını ve Türk sosyolojisine anahtar kavramlar kazandırdığını söyledi.

Türkiye’bile sosyoloji alanında avangart olan Mardin’in özellikle “mahalle baskısı” ve “biçim mekân gerilimi” kavramı ile literatüre katkı yaptığına meni fail Narlı, “Ortaya attığı ‘mahalle baskısı’ kavramı haddinden fazla deste görse da bir nice göz açısının devreye girmesiyle toplumsal bilimciler vasıtasıyla mutabık olunamamıştır. Mardin, ‘mahalle baskısı’ kavramını ortaya koyarken Türkiye’nin asrileşme sürecini, diyanet ve yöntem ilişkisini incelemiş ve Jön Türkler üstüne dahi çalışmalar yapmıştır.” diye konuştu.

Prof. Dr. Narlı, Mardin’in Türk sosyolojisinde diyanet üstüne yaptığı çalışmalarla sosyolojinin konu alanını genişlettiğine ve bu konudaki çalışmalara öncü olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Kutsal Mardin, tıpkısı zamanda toplumun farklı kesimlerinin ve değişik ideolojilerin tıpkısı arada yaşamasından ufuk çıkan çatışmalara değinmiştir. Özellikle politik ve dini bakış açılarının birbirleriyle çatışmasıyla mahalle baskısı etkisini göstermiştir. Şerif Mardin, ortaya koyduğu birçok us, fehva ve araştırmayla Türk sosyolojisinde haddinden fazla yüce tıpkı düz edinmekle bu arada, Türkiye Sosyal Ulum Derneğinin kurucularından biri kendisine ülkemizde sosyal bilimcilere mücahede alanı sağlamış ve toplumsal ilmî düşüncenin gelişimine katkıda bulunmuştur.”

Share: