MELİS YILDIRIM
Avrupa Birliği unsur devletleri ve aday ülkelerde basın ve iletişim araçları özgürlüğü ihlallerini izleyen, Medya Özgürlüğü Evgin Engelleme’nin (MFRR) Iletişim Araçları ve Basın Özgürlüğü İhlalleri İzleme Raporu yayınlandı. Raporun Türkiye bölümünde, “Basın ve Iletişim Araçları Özgürlüğü İhlallerini İzleme ve Raporlama Veribankası, Mapping Media Freedom (MapMF), Aile-Haziran 2022 tarihleri beyninde Türkiye’de 171 güç veya iletişim araçları kuruluşunun saldırıya uğradığı, 71 matbuat özgürlüğü ihlali kaydetti. Bu raporun yayımlandığı tarihte 45 gazeteci hapiste bulunuyor” ifadelerine düz verildi.
MFRR’nin yılda iki posta yayınlanan Medya ve Matbuat Özgürlüğü İhlalleri İzleme Raporu’nun ilki yayınlandı. 2022 yılının ilk şeş ayını kapsayan ifade, Avrupa Birliği uzuv devletleri ve aday ülkelerde tayin edilen matbuat ve medya özgürlüğü ihlallerini içeriyor. Raporda Türkiye, Almanya, Fransa, Sırbistan, Yunanistan, Polonya, İspanya, Malta, Belçika ve Hollanda’nın aralarında bulunduğu bir paradigma ülkeye hususi göz bile saha alıyor.
Raporda Türkiye’birlikte medya ve basın özgürlüğüne yönelik kuşatmanın, mutlak medyaya müteveccih dizgesel benzeri yüklülük yerine bitmeme ettiği ve bu yılın evvel şeş ayında bunun yükselen ayrımsız heves olduğu belirtildi. Gazetecilere yönelik mahkümiyet ve durdurma kararları bakımından gazeteciler ve medya çalışanlarının arz aşkın hapishanede olduğu ülkelerden birinin Türkiye olduğu kaydedildi. Raporda şu ifadelere düzlük verildi:
“MAPMF, KARI-HAZİRAN 2022 TARİHLERİ ARASINDA TÜRKİYE’DE 71 BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALİ KAYDETTİ”
“Basın ve Medya Özgürlüğü İhlallerini İzleme ve Raporlama Veribankası, Mapping Media Freedom (MapMF), Karı-Haziran 2022 tarihleri beyninde Türkiye’birlikte 171 yaşama veya medya kuruluşunun saldırıya uğradığı, 71 basın özgürlüğü ihlali kaydetti. Bu raporun yayımlandığı tarihte 45 gazeteci hapiste bulunuyor. Kalan suçlamalar ve keyfi tutuklamalar, iktidardaki Doğruluk ve Kalkınma Partisi (AKP) hakkında eleştirisel veri yapmayı zorlaştırırken, polis güçleri ve özel şahıslar vasıtasıyla gazetecilere müteveccih fiziksel saldırılar düşmancasına ve kısık bir düzentileme ortamı oluşmasına defa açtı.”
Ses Kocaeli Gazetesinin sahibi ve abece işleri müdürü Güngör Arslan’ın Şubat ayında öldürülmesine ilişik ise “Aslan, eski Sorun Ocakları Kocaeli İl Başkanı ve avukat Ersin Kurt aleyhinde tenkidî yayınlar yapmıştı ve savcının iddiasına göre Aldanmaz, Aslan’ı bastırmak amacıyla cinayet emrini vermişti” ifadeleri kullanıldı.
“POLİS BASKINLARI VE KEYFİ GÖZALTILAR, VAKALARIN YAKLAŞIK ÜÇTE BİRİNİ OLUŞTURDU”
Habercilik faaliyetine müteveccih arz ferah tehdidin hukuk yoluyla yapılan ihlallerden oluştuğu kaydedilen raporun devamı şöyle:
“Türkiye’de haberciliğe yönelik sunu yaygın tanıdık yıldırma, MapMF’de kaydedilen vakaların yarısından olağandan (yüzde 59,2) ilgilendiren olan ahbaplık vasıtasıyla gerçekleşen ihlaller olmaya bitmeme etti. Bili kuruluşlarının ofislerine ve gazetecilerin evlerine yapılan polis baskınları ve keyfi olarak uygulanan gözaltılar, vakaların kısaca üçte birini (yüzdelik 31) oluşturdu. Haddinden Fazla sayıda gazeteci ve fotoğraf muhabiri İstanbul Değer Yürüyüşü ve Yolculuk Parkı protestoları anması hesabına düzenlenen kitlesel gösteri kabil protestoları izleme ederken gözaltına makbuz.
Haziran kocaoğlan başında, Türkiye’nin müstakil medyasına yönelik benzeri çağ süresince gerçekleşen bildirme balaban baskılardan birinde, Kürt medyasından en beş altı 23 gazeteci gözaltına makbuz ve bunlardan 16’sı ‘Terör örgütü propagandası yapmak’ iddiasıyla halen cezaevinde tutuluyor.”
“RTÜK, MEDYA KURULUŞLARINA YAPTIRIM UYGULAMAYA DEVAM ETTİ”
Raporda, protestoları takip fail gazetecilerin polis marifetiyle fiziksel şiddete maruz kaldığı kaydedildi. Matbuat özgürlüğü ihlalinin kaynağı yerine MapMF’deki gelişigüzel üç vakada birinin (yüzdelik 33,8) polis ya bile celal güvenliğine bel ettiği belirtildi. 1 Mayıs 1977’de yaşanan ve “Kanlı 1 Mayıs” olarak hafızalarda meydan eden ölümlerin anmasını izleme fail gazetecilere yönelik polis müdahalesi ve fiziksel saldırıya maruz kalmaları üstelik bu kapsamda anlatım edildi. Raporun Türkiye ile ait bölümünde serencam namına şunlar belirtildi:
“Gazeteciler antrparantez genel ağ üzerinden fiziki güç ve ahiret yolculuğu tehditlerinin beraberinde cinsiyetçi tacizler de aldı. Aynı dönemde, Türkiye’nin hükümet kontrolündeki medya düzenleyicisi Radyo ve Göstergeç Üst Müesses (RTÜK), ayrımcı ayrımsız şekilde medya kuruluşlarına yaptırım uygulamaya ve genel ağ sitelerine erişimi engellemeye bitmeme etti.”
Raporun yayınlanmış haline https://www.mappingmediafreedom.org/analysis/ ve https://www.mfrr.eu/monitor/ adreslerinden erişilebiliyor.
MFRR NEDİR?
Iletişim Araçları Özgürlüğü Evgin Engelleme, Avrupa Birliği organ devletleri ve namzet ülkelerde matbuat ve medya özgürlüğü ihlallerini izleyen, izleme fail Avrupa çapında canlılık gösteren bire bir mekanizmadır. Gazetecileri ve medya çalışanlarını arkalamak üzere yasal ve ameliye destek, kamu savunuculuğu ve vukuf akışı sağlayıcı proje, European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF) liderliğinde ARTICLE 19, European Federation of Journalists (EFJ), Free Press Unlimited (FPU), Institute of Applied Informatics at the University of Leipzig (InfAI), International Press Institute (IPI) ve CCI/ Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT)’nin katılımından oluşan benzeri şirketler birliği aracılığıyla düzenleniyor.
