Bartın’da 41 madencimizin yaşamını yitirdiği faciada 9 şüphelinin ifadesi ortaya bundan sonra

Amasra’dahi yaşanan ve 41 madencimize çukur olan faciaya ilgilendiren 9 çalışanın berbat ifadeleri ortaya çıktı. Güvenlik mühendisi Şahan Alp, -320 kotuna çekicilik basan 4 pervaneden benzeri tanesinin arızalı olduğunu açıklayarak, “Fakat yukarıdan gelmesi gereken kelepçe gelmediği üzere ve vardiyası bile bittiği amacıyla müteakip vardiyaya tamir için hazırlanan parçayı konfirmasyon ettik. Bir ahir kol bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası gaz seviyesinde aynı sıkıntıya yol açmamıştı. Bu arıza kaza günü devir vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde böyle ayrımsız aksaklık yoktu” ifadesini verdi.

“DİREK KAZA YERİNİ DENETLEMİŞLER”

Amasra Müessese Müdür Yardımcısı Salih Akkuş, 2020 Ağustos’tan kazanın olduğu anne büyüklüğünde çabucak mahiye aldığını itiraf ederek, sorumluluğu olmadığını “Hemen oturdum, mahiye aldım. Üretim bileşke müdürü yerine boş kadro üzerimde duruyordu ancak bana bire bir özdek yaptırılmıyordu” diye niteleyerek konuştu. İş Güvenliği Yazıhane Başöğretmen Vekili Volkan Aristokrat, ehlihibre raporundaki havalandırma tespitini boşa çıkarmaya çalışarak, “Olaydan 1 hafta evvel Himmet Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu düşünülen bölgeyi yani rekiz ilçe olan yeri denetlemişlerdir” dedi. Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) 41 madencinin ölümüyle sonuçlanan 14 Teşrinievvel faciasına ilişkin soruşturmada 25 emanet gözaltına alınmış, gözaltına alınanlardan 8’i tutuklanmıştı. SIMURG Malumat Ajansı, tutuklanan TTK Amasra Tekebbür Müdür Muavini Salih Akkuş, İş Güvenliği Idarehane Müdür Vekili Volkan Soylu’nun bile aralarında bulunduğu 9 şüphelinin ifadelerine ulaştı.

“HEMEN OTURDUM MAHIYE ALDIM”

Tutuklu Salih Akkuş, Amasra Barış Ukubet Hakimliği’ndeki ifadesinde, 2020 yılından itibaren kendisinden görevlerinin alındığını ati sürerek, “2020 Ağustos ayından sonraları tek hisse senedi yapmadım, mir almadım, irade vermedim, tek ağırlık altında birlikte değilim. Vakit Kaybetmeden oturdum, aylık aldım. Üretim birleşme müdürü namına boş takım üzerimde duruyordu ancak bana bir şey yaptırılmıyordu. Benim 2020 Ağustos ayından sonraları hareket icabı ocağa girmem, bana merbut birimlere kaime vermem, vukuf almam hem şifaen hem üstelik kayıtlı namına yasaklanmıştır” dedi.

Akkuş, mir verdiği sınırlı birimleri Kurum Müdürü Cihat Özdemir’in namına bağladığını aktararak, “1-1,5 yıldır yani ego görevde değilken İş Güvenliği İşçi Sağlığı ve Eğitim Büro Müdürlüğü aracısız çalım müdürlüğüne yani Cihat Özdemir’e bağlandı” diye niteleyerek hikmet verdi.

BİLİRKİŞİLERİN İŞARET ETTİĞİ HAVALANDIRMA EKSİKLİĞİNİ KABUL ETMEDİ

İş Güvenliği Büro Başmuallim Vekili Volkan Aristokrat, Amasra Barış Ceza Hakimliği’ndeki ifadesinde, büro müdür vekili kendisine Mart 2022’den itibaren çalışmaya başladığını, ön bilirkişi raporunda “Az ve aylak havalandırma sistemi olayın meydana gelmesindeki sunma asıl unsurdur” tespiti mevcut madendeki havalandırmaya ilgilendiren “Havalandırma ölçümlerimiz günlük ve 10 günce periyotlarda sürekli adına yapılmaktadır” dedi. Aristokrat, havalandırma ölçümlerini TTK Genel Müdürlüğü İş Sağlığı, Güvenliği ve Yetişek Ofis Başkanlığı’na 10 günde benzeri gönderdiklerini aktararak, “İşletme ayda aynı denetlenmektedir. Yapılan bu denetlemelerde havalandırma cihetiyle benzeri eksiklik olduğu söylenmemiştir. Olaydan tıpkısı hafta ilk Faaliyet Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu memul bölgeyi yani amut kaza olan yeri denetlemişlerdir. Burada hiçbir şaibe bulunmadığını tespit etmişlerdir” diyerek kendini savundu.
Aristokrat işçilere yılda aynı misil 2 ahit 16 saat işçi sağlığı ve güvenliği eğitimi verildiğini dile getirerek, “Bu eğitimler teorik olarak yapılmaktaydı” dedi. Aristokrat, olaydan ayrımsız dolaşma evvel madene girdiğini ve doğal gaz oranı ile havalandırmada bir ülkü görmediğini aktararak, havalandırma pervanelerinden birinin bozulduğunu ve doğal gaz seviyesinin yükseldiğini şöyle anlattı:

“PERVANENİN BİRİNİN BOZULDUĞU SÖYLENMİŞTİ”

“Kazanın olduğu aktarılma ego işteydim. Ruz vardiyasında çalıştığım için akşam saati işten çıkarım. Dönüş içerisinde pervanenin birinin bozulduğunu ve gaz seviyesinin 0,45’den 0,65 seviyesine yükseldiği bana merkezi doğal gaz izleme servisinden söylenmişti. Bu işi ego yapmayacaktım ancak takibini ego yapacaktım. Bize 24 saat ulaşılabiliyor. Takibini yapmalarını söyledim çünkü bana söylenen 0,65 seviyesi normaldi. İlgili mevzuat gereği gaz seviyesi 1’i geçtiği ahit patlama yapılmaz. 1,5 seviyesinde cıvıltı kesilir, 2 seviyesinde ocak ayrılma edilir. Gelişigüzel vardiyada doğal gaz ölçen eşhas, nezaretçiler, barutçular aynı de defa mühendisleridir. Hep 12-15 civarında doğal gaz ölçen kişiler bulunmaktaydı. Tıpkı zamanda doğal gaz izlem merkezinde vabeste sensörler bulunmaktadır. Olay haset 1,5 konusunda gaz seviyesi çıkıp zindelik kesilince Mehmet Özdemir (Merkezi Doğal Gaz İzleme Operatörü) maden ocağını telsiz ile arayarak, metan seviyesinin 1,5 seviyesini geçtiğini söyleyerek ve elektriğin kesildiğini söylemiş. Oradaki işçilere 2 seviyesini geçmediği amacıyla, oradan çıkmaları için tıpkı madde söylenmedi. Oradaki işçilerin 1,5 seviyesindeyken temiz albeni kısmına kendileri geçmeleri ve nezaretçilerinin oraya yönlendirilmesi gerekiyordu. Ancak ilçe sırasında nezaretçi, barutçu karışma kâffesi ölmüştür. Hastalık temiz gelgel kısmına geçmediklerini anlamıyorum. Degaj sondajı 10 Ekim 2022 tarihinde yapılmıştır. Degaj riskini düşürmek amaçlı araştırma yapılmıştır. Maksat arını yani çalışılan alanı rahatlatmaktır.”

EMNİYET MÜHENDİSİ: BİR HAFTA EVVEL GAZ 4 SEVİYESİNDEYDİ

Tutuklu inanma mühendisi Şahan Yiğit, mahkemede verdiği ifadesinde, bilirkişilerin tespitlerini kabul etmeyerek, “Yaşanan kazanın sorumlusu ego değilim. Ego inanma mühendisi adına 6 aydır fariza yapmaktayım. 6 kamer öncesinde 5,5 yıldır eroin mühendisi adına çalıştım. Inanma mühendisi yerine tığ hararet bekleme barajlarını yaparız. Onların kapatılmasını gerçekleştiririz” dedi.

Yiğit, eroin sahasının havalandırmasından sorumlu olmadığını aktararak, sözlerine şöyle devam etti:

” Herhangi Bir vahit doğal gaz ölçümünden sorumlu olduğu amacıyla bizler bile takdir yaparız. Ilçe günü gün vardiyasındaydım. Ego çıkarken gelişigüzel gravite yoktu. Gaz seviyesi ile ilgili herhangi bir ihbar gelmemişti. Gaz seviyesi himmet seviyelerinin altındaydı. Kazadan tıpkı hafta evvel takdir yapıldığında gaz seviyesi 3,5-4 seviyelerindeydi. Bu ayar -310 kotundaydı. Ben bu seviyeyi öğrendiğimde maden işçilerini tahliye ettim. Bana bu seviyeyi gaz takip servisindeki çalışanlar söyledi. 1 bölüm sonra gaz seviyesi normal değerlere dönmüştü.”

“GELMESİ GEREKEN KELEPÇE GELMEDİ”

Kahraman, -350 kotundan -320 kotuna çekicilik basan 4 pervaneden tıpkı tanesinin arızalı olduğunu açıklayarak, “Bu durum şefim olan Ferhan Güneş’e iletilmiş o de arızayı gidermeye çalışmış. Fakat yukarıdan gelmesi gereken bilezik gelmediği için ve vardiyası da bittiği için müteakip vardiyaya tamir üzere hazırlanan parçayı teyit ettik. Tıpkısı sonraki kez bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası doğal gaz seviyesinde tıpkısı sıkıntıya kere açmamıştı. Bu arıza kaymakamlık haset güneş vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde böyle benzeri arıza yoktu” diye konuştu.

SUÇU İSG’CİLERE ATTI

Vakfedilmiş İşletme Sarrafiye Mühendisi Mehmet Tural, savcılıktaki ifadesinde, olay günü mesaisinin 16.30’de bittiğini ve kazadan sonradan görüngü hesabına geldiğini kaydederek, “Kâin kazada havalandırma konusunda gravite ağız ağıza hisse senedi güvenliğine aittir, tozla uğraş üstüne bile aksiyon güvenliğine aittir” dedi. Tural, akıbet aynı hafta içre gazla ilgili sorun yaşanmadığını belirterek, “Ego meydana gelen kazada bir ihmalimin ve kusurumun olduğunu düşünmüyorum” diyerek tertemiz olduğunu savundu.

OLAY ANINI ANLATTI

Eroin mühendisi Recep Orhan savcılık ifadesinde, fenomen günü doğal gaz izlem merkezinde yeryüzü bir iki 2 emanet olması gerekirken yegâne kişinin olduğunu öğrendiğini aktardı.

“Patlama esnasında -250 kottan, -300 kotuna akilane 2’nci bedestenden gidiyordum. Yanımda inanma nezaretçisi Mustafa Bilgi, 1’inci kartiye nezaretçisi Imge Akgül, tedarik servisi nezaretçisi Hasan Özkanca ve taşımacılık nezaretçisi Görgülü Gündoğdu vardı. Benim 10 metre önümde revan Mustafa Selen’a doğal gaz strateji merkezinde patlamaya yakın bire bir vakitte anons geldi. ‘-320 kotta 1,45 metan gazı ölçüldüğünü’ söylediler. Mustafa Bili doğal gaz takip merkezinde müteharrik Mehmet Özdemir’e ‘Lağım atılmıştır, o yüzden bataklık gazı yükselmiştir’ dedi. Bizim kullandığımız 5 sınır bulunmaktadır. Mehmet Özdemir direkt gazın yükseldiği yerdeki İbrahim Köse isimli nezaretçiyi aramalıydı ancak onu arayıp doğrudan güven çavuşuna sesli duyuru eski. İşletme müdürü Selçuk Ekmekçi -350’nin esen tavan damar mekanize basamak bölgesinde üretim ve işçileri taharri üzere görevlendirilmişti. Ancak -300 blucin 2’nci rekupta ruh arızası olduğu ve -350 kot sağ tavan damar ayak tabanı önünde da bir anda arzı olduğu için ego bölgelere gittim. 1,45 anonsundan bir lahzada sonrasında 3-5 an içerisinde -300 blucin yoluyla sakil bir taş tozu basıncı geldi. Hemencecik buraya koşarak kuyu dibine geldim ve buradan Ayhan Çavuş’u aradım. Ocakta normal aynı kapsam olduğunu bildirdim ve hızlı hızlı -350 kota başvurmak için motora bindik. Yolda baktık yaralılar vardı ve -350 kota gittim. Tek çökmüş görmedim fakat vantüplerinin erdiğini, beis gördüğünü gördüm. Kestirmece 2 kamer büyüklüğünde önceki -350 kot esen tavan huy 4 nolu ünitenin oradaki bacadan geriz atıldıktan sonradan metanın 3 yahut 4 seviyelerine çıktığını gördüm. Ben ölçtüm, barutçu dahi yanımdaydı. Tığ bile arını suyla ıslatılalım dedik. Tavana asılı anten uzakta olduğu üzere ölçümü ego yaptım. Doğrusu bulunduğum yerde telsiz çekmiyor. Arını ıslattık, vantüpün ucunu uzattık. Derece otomatik namına 1,0’in altına düştü. Başka derece yükseldiğini görmedim ve duymadım.”

“AMİRLERİMİZ BİLİYORDU”

İzleme operatörü Mehmet Özdemir, olay günü iki hayat çalışması gerekirken personel eksikliği dolayısıyla tek kişi çalıştığını açıklayarak, “Meydanlık meydanlık yegâne emanet çalıştığımız oluyordu. Ego işe başladığım ilk gün dahi biricik hayat çalışmıştım. Personel yetersizliğinden dolayı tek dirilik kalıyorduk. Bunu amirlerimiz bile biliyordu” dedi. Özdemir, müstacel durumlarda parçalanmamış işçileri uyarıcı bire bir bütün bulunmadığını açıklayarak, şunları söyledi:

“Telsiz telefonla iletişim kurulmaktadır. Diyafon bulunmaktadır. Fakat diyafon bize doğal gaz izleme merkezine sınırlanmış değildir. Bunu üstlerimize söyledik ancak hususta ıslah yapılmadı. Telsiz kayıtları tutulmasını istedik ancak bu birlikte yapılmadı.”

METANI İZLEYEN OPERATÖR: -320’DE DUYARGA YOK

Özdemir, görüngü günü saat 18.04’te Rıdvan Acet’e metanın 1,50’e çıktığını bili verdiğini belirterek, “Ego metanın yükseldiğini -300 kot 1’inci rekupta iyi kalın damar art ayak tabanı yolu olarak tespit ettim. Bana -320 kotundan her haber gelmedi. Elhak burada duyarga yok ancak yeraltında -320’de lamise bulunuyorsa birlikte bizim sistemimizde mukayyet değildir. İlk veriyi kesen CH4 27 sensörü 300 blucin 1’inci rekup sıhhatli baskı damar arka ayak tabanı yoludur” diyerek vukuf verdi.

Sondaj şefi kendisine etkin Tayfun Uça, savcılıkta verdiği ifadede, görüngü günü posta izninde olduğunu dile getirerek, “Ben himmet hayatımda arz fazla 2,5 bataklık gazı oranı gördüm. Bu yükselmeler anlıktır. Tedahül olanaksız. Bu yükselmeler lağımdan sonraları oluşurdu. Lağım atıldıktan bilahare 15 metre uzakta beklerdik. Vantüpler bataklık gazı oranını düşürürdü. Mehabet yükseldiği devir beyaz zehir ocağını boşaltıyorduk. Ama temiz havanın olduğu bölgede bekliyorduk” diye hikmet verdi.

“ÇALIŞANLARI TEMİZ HAVA BÖLGESİNE GÖNDERDİK”

Güven nezaretçisi Mustafa Selen, savcılıktaki ifadesinde, 16.00- 24.00 vardiyasında vazifeli olduğunu aktararak, olay anına ilişik “Bana dalan izlemeden doğal gaz değerinin -320 kotta 1,45’e yükseldiğini söylediler. Lağım atılıp, atılmadığını sordum. Lağım atıldığında 1,50’ye çıktığını ocaklık içindeki elektriklerin kesildiğini söylediler. Sonraları aradan biraz zaman geçti ve 1,69 olduğunu söylediler. 30-40 saniye geçmeden patlama oldu. Bu lağımı atan barutçu şehit oldu” dedi. Tural, lağımlardan sonraları bataklık gazı oranın 1,5- 2 olduğunu gördüğünü söyleyerek, “2 olduğunu gördüğümüzde çalışanları kalın kafalı çekiyorduk. Saf çekicilik olan bölgeye gönderiyorduk” diyerek bilgelik verdi.

Fen, ocaktaki vantüplere ilişik alaz sızdırmaz olduğuna ilişkin kendilerine hikmet verildiğini belirterek, “Bunlar patlama sırasında erimişlerdi” dedi.

“TALİMATLAR ÜZERİNE CEREYAN ETTİM”

Tedarik mühendisi Hidayet Gökdere, en üst madene 13 Eylül 2022 tarihinde teftiş için girdiğini aktararak, patlamanın meydana geldiği ocakta görevi olmadığını şöyle ileri sürdü:

“İş Güvenliği Müdürü Yanardağ Aristokrat, tığ hareket güvenliği uzmanları 18 dirilik ortada hareket bölümü yaptı. Bize yüklediği şekilde tığ işçilere yetişek verdik. Buna ilişkin kayıtları mevcuttur, istenildiği antlaşma bakılabilir. Bulunan konumum gereği uzman raporunda belirtilen hususlardan sorumlu olduğumu düşünmüyorum. İş güvenliği konusundaki müdürümüz Volkan Aristokrat’nun talimatları üzerine akim etmekteyim.”

Share: