41 işçinin öldüğü beyaz zehir faciasında bilirkişi dolay raporunda dikkat çekici ifadeler

“Metan drenajı uygulaması hayata geçirilmiş olsaydı ilçe önlenebilirdi”

BARTIN – Bartın’dahi 41 eroin işçisinin hayatını kaybettiği maden faciasında uzman heyetinin hazırladığı dolay tetkik raporuna göre bataklık gazı drenajı uygulamasına ilgi çekilerek, “Uygulama hayata geçirilmiş olsaydı kaymakamlık önlenebilirdi” ifadelerine düzlük verildi.

14 Teşrinievvel günü Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana mevrut beyaz zehir faciasında 41 eroin işçisi hayatını kaybetti. Olayın peşi sıra aralarında jeofizik, yer bilimi, beyaz zehir, araba, zindelik mühendisleri ve gelişim güvenliği uzmanının saha aldığı eksper heyeti ön tetkik raporunu tamamladı. Bartın Cumhuriyet Başsavcılığı’na ulaştırılan 28 sayfalık civar tetkik raporunda, metan drenajı uygulaması hatırlatıldı. Raporda, “TTK’ya bağlı ocaklarda bataklık gazı drenajı uygulaması yapılmamaktadır. Bu ebat yaşanan kazanın sınırlı ve işsiz havalandırma ile gelişigüzel asıl nedenlerinden biridir. Bataklık Gazı drenajı uygulaması hayata geçirilmiş olsaydı meydana gelen ilçe olayı önlenebilirdi” ifadelerine saha verildi.

“Elverişsiz ve tembel havalandırma sistemi olayın yaşanmasında bildirme ana ilke”

Yöre tetkik raporunda, familya içinde ehliyetli miktarda ve hızda gelgel dolaşımının sağlanamadığı, bu nedenle yanıcı, patlayıcı gazlar ve tozların insanların çalıştığı seyrekleştirme ve ortamdan uzaklaştırma görevinin adına getirilemediğine vadi verildi. TTK Amasra İşletme Müessesesine ilgilendiren eroin ocağının havalandırmasının iyileştirmesine dayalı envestisman ve iyileştirme projelerinin hayata geçmediği, bu durumun da olayın meydana gelmesinde muhteşem cila oynadığının şeş çizildi. Raporda, “Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesi beyaz zehir havalandırmasının iyileştirilmesine dayalı hayata geçmeyen yatırım ve iyileştirme projeleri, kazanın meydana gelmesinde oylumlu gösteriş oynamıştır. Ev ve atıl havalandırma sistemi olayın meydana gelmesindeki sunu anne unsurdur. Ocakta tam miktarda ve hızda çekicilik dolaşımı sağlanamamış, bu nedenle yanıcı, patlayıcı gazları ve tozları insanların çalıştığı ve bulundukları yerlerden seyreltme ve kolaylıkla ortamdan tenkil görevi adına getirilememiştir. Merkezi doğal gaz izlem sisteminden alınan veriler incelendiğinde metan seviyelerinin müteakip defalar etraflı süre boyunca yüzdelik 1,50 ve yüzde 2’nin üzerinde kaldığı, neredeyse rutin adına yüzdelik 1,50’yi, uyumlu kendisine dahi yüzde 2’yi aştığı üzere gizil patlayıcı metan seviyeleri oluşmuştur. Beceri yerine metan gazının ast patlama limiti olan yüzdelik 5’i geçtiği durumlar üstelik yaşanmıştır ancak tertip defterler incelendiğinde uyarı ve alarm seviyelerinde eroin ocağının kısmen üstelik olsa boşaltılması yönünde bir tılsım alındığı ve istihsal miktarlarında aynı azalma olduğu görülmemiştir. Havalandırma sistemi tam ve etkin olsaydı olayın meydana gelmesi önlenirdi” denildi.

Ocağın “çok yoğun işlemler” sınıfında olduğunun hatırlatıldığı raporda, işletmede yapılan denetimlere ilişik raporlarda havalandırma, bataklık gazı drenajı, kömür tozu ile uğraş kadar ayrımsız konularda belirleme yahut iyileştirmeye yönelik kâm, öneri veya müeyyide uygulanmadığına dikkat çekildi. Bu sebeple denetleme mekanizmasının da gereken etkinliğini sağlayamadığı, nedeniyle kazanın meydana gelmesinde etkisi olduğunun altı çizildi.

Yer altına biricik bire bir takım mühendisi

Hazırlanan bilirkişi civar tetkik raporunda, müessesede bütün vardiya mühendisinin 4 olduğu hatırlatılarak, “Kazanın meydana geldiği P2’de vazifeli yegâne posta mühendisi R.O’dur. Kendisi, saha üstündeki rutin işlerini tamamlayıp saat 17.50’de düzlük altına girip, üretim adına giderken -300 kotunda kazanın meydana geldiği anlaşılmaktadır. İşletmede düz altındaki farklı kartiye ve birimlerde yapılan bilcümle teknik işleri bir tane tıpkı defa mühendisi ile denetlemenin ve yönetmenin yetersiz kalacağı aşikardır. Bu ayıp, kazanın meydana gelmesinde etkendir” denildi.

Ön inceleme raporunda kavuşum metrelerce altında müteharrik işçilerin oksijenli ferdi maskelerin kullanımında eğitim ve tatbikatlarda yetersizlikler olduğu hatırlatılarak, “İş güvenliği eğitimleri ve tatbikatlar konusunda tanıdık eksiklikler, kaymakamlık sırası ve sonrasında meydana gelen hataların kaynağını oluşturmaktadır” ifadelerine düz verildi.